Στις 26 Δεκεμβρίου 1991 το Ανώτατο Σοβιέτ κήρυξε την διάλυση της ΕΣΣΔ ...

H στιγμή που υποστελλόταν η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο στο Κρεμλίνο και υψωνόταν η τρίχρωμη ρωσική, δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη, συνειδητοποιούσαν την μεγάλη Πτώση. Η Ιστορία γύριζε σελίδα.

Ήταν η ημέρα που πιστοποιήθηκε και με την κομματική σφραγίδα η πτώση του πλέον τυραννικού και αιμοσταγούς καθεστώτος που γνώρισε ο 20ος αιώνας. Ποτέ στην νεώτερη Ιστορία τόσο λίγοι δεν επέβαλλαν την θέληση τους σε τόσους πολλούς. Και για να γίνει αυτό μόνον ένα όπλο υπήρχε. Η στυγνή βία.

Στην Ρωσία, τον Οκτώβριο/Νοέμβριο του 1917 οι μπολσεβίκοι με πραξικοπηματικό τρόπο ανέτρεψαν την δημοκρατική κυβέρνηση του Κερένσκι. Στο πραξικόπημα αυτό, που απολογητές του το βάφτισαν « επανάσταση», συμμετείχαν συνολικά 70.000 οπλισμένοι μπολσεβίκοι σε Αγία Πετρούπολη και Μόσχα. Ας σημειωθεί πως η Ρωσία είχε πληθυσμό τότε 175.000.000. Όταν δε έγιναν εκλογές για την Εθνοσυνέλευση το κόμμα των μπολσεβίκων έλαβε περίπου το 25% των ψήφων. Και επειδή αυτό το αποτέλεσμα δεν άρεσε στον Λένιν, η βουλή ουδέποτε λειτούργησε. Οι σωστές δουλειές έτσι γίνονται.



Η συνέχεια είναι γνωστή, με την κόκκινη τρομοκρατία και τα εκατομμύρια νεκρούς και εκτοπισμένους στις αχανείς εκτάσεις της Σιβηρίας. Μετά τον πόλεμο ήρθε η σειρά των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης να γνωρίσουν την βία των σοβιετικών τανκς. Αδύναμα και ανυπόληπτα κομμουνιστικά κόμματα—πλην του ΚΚΤσεχοσλοβακίας—πήραν την εξουσία με τα όπλα του Κόκκινου Στρατού.

Αυτή η περιπέτεια της ανθρωπότητας που κράτησε έως το 1989, στιγμάτισε την ζωή εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών. Ύψωσε, κυριολεκτικά, ένα τείχος που χώρισε τον Ελεύθερο Κόσμο, από το Παραπέτασμα, για να χρησιμοποιήσω την ορολογία της εποχής.

Όταν τελικά το Σοβιετικό σύστημα εξουσίας έφτασε στο πλήρες αδιέξοδο του, κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης του περνούσε μέσα από την ανατροπή του. Αυτήν την αντίφαση την κατάλαβε ο Γκορμπατσώφ και οδήγησε σιγά-σιγά τις εξελίξεις εκεί που έπρεπε να πάνε. Στην διάλυση της ΕΣΣΔ.

Αυτή η πτώση δεν ήταν μόνον η πτώση ενός καθεστώτος, αλλά και η πτώση μιας ολόκληρης θεωρίας. Μαζί με την ΕΣΣΔ, κατέρρευσε και ο μαρξισμός, σε όλες του τις εκδοχές. Και κυρίως κατέρρευσε η αυταπάτη του ευρωκομμουνισμού. Μιας θεωρίας, που αναπτύχθηκε υπό την προστασία των Νατοϊκών πυραύλων, και που υποστήριζε πως μπορεί να υπάρξει σοσιαλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο. Οταν βέβαια το επιχείρησε ο Ντούμπτσεκ στην Πράγα το 1968, η εισβολή των τανκς του Συμφώνου της Βαρσοβίας απέδειξε πως σοσιαλισμός και βαρβαρότητα είναι έννοιες άρρηκτα δεμένες.

Αν η πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων σήμαινε το τέλος μιας ιστορικής εποχής, συγχρόνως σήμαινε και τον θρίαμβο των αξιών πάνω στις οποίες συγκροτήθηκε ο Δυτικός κόσμος μετά τον πόλεμο. Δηλαδή ήταν η επικράτηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της ελεύθερης οικονομίας.

Αδιάψευστος μάρτυρας όλων αυτών είναι η πορεία των λαών που απελευθερώθηκαν από τον Σοβιετικό ζυγό. Βαδίζουν σταθερά και με την θέληση τους τον δρόμο της δημοκρατίας και της ανάπτυξης, με τις αντιφάσεις και τις ιδιαιτερότητες τους.

Εμείς, επειδή χάρη στους αγώνες των παππούδων μας και των πατεράδων γλιτώσαμε, τότε, από αυτήν την τραγική περιπέτεια, φαίνεται πως δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε ανάλογα αυτές τις αξίες.

Ίσως τα τελευταία χρόνια να μας έχουν κάνει σοφότερους. Ίσως... Θα φανεί.

Του Σάκη Μουμτζή στο Liberal.gr