Οικογενειακή φωτογραφία ...

Η κυρία που, όπως έλεγε η ίδια χθες σε συνέντευξή της, κατέβαινε κάθε Πέμπτη
στον δρόμο, υπερασπιζόμενη το δημόσιο πανεπιστήμιο. Δεν οφείλεται όμως
σε αυτούς τους αγώνες το αφ’ υψηλού ύφος της,
αλλά μάλλον στην κομψή, ασημένια πένα της...

Τ​​ις φετινές γιορτές, η βασιλική οικογένεια της Βρετανίας περνάει μια δοκιμασία: η μακρά βασιλεία της Ελισάβετ Β΄ πλησιάζει στο τέλος της. Σε αυτά τα 64 χρόνια, η Ελισάβετ αφού έγινε αναρίθμητες φορές γραμματόσημο, νόμισμα, πορτρέτο και προτομή, τώρα ετοιμάζεται μάλλον να γίνει και άγαλμα σε δημόσιο χώρο – ίσως γύρω από το κτίριο της Βουλής ή σε κάποιο περίοπτο σημείο σε πάρκο του Λονδίνου. Υποθέτω ότι κάτι τέτοιο θα άρμοζε, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης του βρετανικού έθνους (φαντάζομαι να υπάρχει ακόμη) προς τη γυναίκα η οποία παρέμεινε στον θρόνο περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο στα περίπου χίλια χρόνια της ιστορίας του θεσμού. Αλλά να σταματήσω εδώ, διότι το κείμενο κατρακυλάει επικίνδυνα προς τη νεκρολογία, ενώ ο σκοπός μου είναι να υμνήσω τα δικά μας μεγαλεία.


Εμείς εδώ, τέτοια θέματα –δόξα τω Θεώ– δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Ο σχετικώς πλησιέστερος θεσμός που διαθέτουμε στον Υπαρκτό Ελληνισμό χαίρει άκρας υγείας –να σας πληροφορήσω, αν δεν είδατε τις φωτογραφίες στο Ιντερνετ– και ευημερεί, μέσα σε περιβάλλον θαλπωρής και σταθερότητας και, βεβαίως, πάντα στο γνώριμο επίπεδο υψηλής αισθητικής! Να ξεκινήσω, λοιπόν, με το σημαντικότερο από τις φετινές, εορταστικές φωτογραφίες της οικογενείας Πατούλη (του Αμαρουσίου): η γιαγιά Πατούλη είναι μια χαρά και φέτος, όπως ακριβώς ήταν και πέρυσι.

Σε γενικές γραμμές, φέτος η επίσημη φωτογραφία του οίκου Πατούλη είναι μια εμβριθώς μελετημένη και επεξεργασμένη σύνθεση σε κόκκινο-μαύρο (φόρος τιμής στον Σταντάλ μήπως; Η κυρία Πατούλη, θυμίζω, είναι φιλόλογος) σε φόντο χρυσό. Στο κέντρο δεσπόζει η γιαγιά Πατούλη: μπλούζα και χείλια κατακόκκινα, φούστα και μαλλιά κατάμαυρα, πουκάμισο με ασπρόμαυρα μοτίβα και κόκκινα ρόδα. Ο διάδοχος, στα μαύρα, με μόνο μια πινελιά κόκκινου στο σκοτεινό σύνολο: το τεράστιο σήμα της Ralph Lauren στη ζακέτα του. Στα μαύρα (κοστούμι, πουκάμισο) και ο Γεώργιος Πατούλης, δήμαρχος Αμαρουσίου, πρόεδρος όλων των γιατρών και όλων των δημάρχων της χώρας. Τα χέρια του ανοικτά, τα έχει περάσει προστατευτικά γύρω από τον γιο του και τη μητέρα του. Το μόνο κόκκινο στην αυστηρή εμφάνισή του είναι η κλωστή με την οποία είναι ραμμένη η μπουτονιέρα στο πέτο του. Ωστόσο, η τύχη έχει κάνει το παιχνίδι της και κάτι κόκκινο, κάτι που μοιάζει με φύλλο μπουκαμβίλιας, έχει κολλήσει στο πέτο του σακακιού του, σε τέτοια θέση μάλιστα ώστε να δίνεται η εντύπωση ότι ο πρόεδρος των απανταχού της Ελλάδος ιατρών και δημάρχων φοράει κόκκινο κρεμαστό σκουλαρίκι. Πρόκειται, ασφαλώς, για οφθαλμαπάτη, η οποία όμως μας δίνει την ευκαιρία να διαπιστώσουμε πόσο του πάει το σκουλαρίκι και μάλιστα το κρεμαστό. Ισως θα πρέπει να το τολμήσει. Δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο· ήταν μόδα στους άντρες της ελισαβετιανής περιόδου.

Δίπλα στην τριάδα που περιγράφεται παραπάνω, γέρνοντας όμως προς το μέρος της, στέκεται η κυρία Πατούλη. Η στάση της υποδηλώνει τη συμμετοχή στο οικογενειακό σύνολο, αλλά και την ανεξαρτησία, όπως ακριβώς αρμόζει σε μια σύγχρονη Ελληνίδα, η οποία θα μπορούσε –υπό προϋποθέσεις– να μας δώσει μια έντιμη, εγχώρια εκδοχή της Μισέλ Ομπάμα. Εκτυφλωτική με το ξανθό μαλλί της, το κόκκινο σακάκι με τη μαύρη ποσέτ και τη μαύρη κοντή φούστα της, η κ. Πατούλη ισορροπεί αξιοθαύμαστα στις κόκκινες δωδεκάποντες γόβες της, παρότι την ίδια ακριβώς στιγμή χαμογελά. Με το ένα χέρι κρατά σφικτά στη μέση της (και σχεδόν στο ύψος του προσώπου της γιαγιάς) κάτι από το οποίο θα έπρεπε να έχω ξεκινήσει το κομμάτι, αν ήμουν σίγουρος ότι είναι πραγματικό. Πρόκειται για κάτι που μοιάζει με σκυλάκι (Γιόρκσιρ, κατά πάσα πιθανότητα). Νέο μέλος της οικογένειας; Μακάρι, αλλά δεν δείχνει πραγματικό, όπως και όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της σύνθεσης...

Κατά σύμπτωση την οποία δεν υπάρχει λόγος να χαρακτηρίσω, η κ. Πατούλη στέκεται δίπλα ακριβώς στο χριστουγεννιάτικο δένδρο της οικογένειας. Δένδρο; Ούτε γι’ αυτό είμαι σίγουρος. Πρόκειται για μια κωνική κατασκευή από στριμωγμένα χριστουγεννιάτικα στολίδια, που θα έφθαναν για δύο ή τρία δένδρα. Πιθανόν από κάτω να υπάρχει ένα αληθινό δένδρο· πάντως, δεν φαίνεται. Μαζί με το χρυσοποίκιλτο δένδρο, οι βαρύτιμες χρυσές κουρτίνες στο βάθος, καθώς και το τραπεζάκι από μάρμαρο που χρυσίζει με τα χρυσά ξυλόγλυπτα πόδια, δίνουν στο σύνολο το σωστό πλαίσιο για να ισορροπήσει τη φυσική λάμψη των προσώπων. Με δύο λέξεις, ένα αριστούργημα! Εύχομαι και του χρόνου.

Δεν θα μπορούσα όμως να τελειώσω το σημείωμα αυτό χωρίς κάποιες παρατηρήσεις για την πρωτοχρονιάτικη φωτογραφία του οίκου Πατούλη. Σε αυτή ποζάρουν μόνο το ζεύγος και ο υιός, χωρίς γιαγιά και σκυλάκι. Μπροστά τους έχουν την πρωτοχρονιάτικη πίτα, η οποία δείχνει πασπαλισμένη με χρυσόσκονη ζαχαροπλαστικής· πίσω τους, έναν απερίγραπτο πίνακα, ένα μεταμοντέρνο τουρλού, με αξιώσεις σουρεαλιστικές. Κρατούν ο καθένας τους –με τον λάθος τρόπο, αναπόφευκτα– από ένα άδειο ποτήρι σαμπάνιας, ως prop για τη φωτογράφιση. Ανάμεσά τους, ο υιός, με παπιγιόν. Για την περίσταση, ο Γ. Πατούλης έχει φορέσει λευκό πουκάμισο με μια μαύρη γραβάτα με λουλούδια και έχει κουμπώσει το σακάκι. Κακώς, διότι για να το πετύχει ρουφάει την κοιλιά και γίνεται πιο αφύσικος από το φυσικό του. Αν επιμένει, λοιπόν, να προτιμά τα μοντέρνα, μεσάτα σακάκια, αυτά που είναι για αδύνατους, ας δοκιμάσει έναν κορσέ για άνδρες – καλύτερα από το να ρουφάει την κοιλιά του. Η κ. Πατούλη φοράει ένα εφαρμοστό βραδινό φόρεμα, από διαφανές και ημιδιαφανές ύφασμα σε χρυσή απόχρωση, με κεντήματα στο χρώμα του λευκόχρυσου. Ομολογουμένως, την περίμενα με παγιέτες, που ήταν φέτος πολύ στη μόδα. Αλλά η κ. Πατούλη ακόμη μία φορά μας εξέπληξε επιμένοντας στο ιδιόρρυθμο στυλ της. Το είπε και η Κοκό άλλωστε: η μόδα είναι εφήμερη, το στυλ είναι διαχρονικό...

Του Στ. Κασιμάτη στην Έντυπη Κ