Ποιος μπορεί να νικήσει το λαϊκισμό;

Η ευρηματικότητα αυτής της κυβέρνησης ξεχειλίζει.

Δικαιοσύνη

Οι δικαστές θα πάρουν αυξήσεις και αν όλα πάνε καλά με τις αποφάσεις που αναμένονται – και για να ξεπεραστεί και το πρόβλημα με τα Capital Control – από τον άλλο μήνα θα περνούν ένας ένας από το Μαξίμου.

Οικονομία 

Η οικονομία πάει καλά. Ο άτιμος ο Γεωργίου όμως άλλαξε τα νούμερα (της προόδου) και τώρα είμαστε αναγκασμένοι να έχουμε μνημόνια. Μόλις τον καταδικάσουμε τα μάγια θα λυθούν και θα επιστρέψουμε στην ευμάρεια.

Ενημέρωση

Οι Έλληνες δεν είναι αριστεροί ή δεξιοί. Κατά βάση είναι Ολυμπιακοί – Παναθηναϊκοί – ΠΑΟΚτζήδες – ΑΕΚτζήδες. Όλα θα προσαρμοστούν σε αυτή τη νέα φαεινή ιδέα (και μέχρι τις θεματικές, η ΕΡΤ να παίζει λίγο παραπάνω ΑΕΚ).  Α, και όλο αυτό να ονομασθεί «το τέλος των διεφθαρμένων καναλαρχών».

Σύνταγμα 

Επειδή με Αλιβιζάτους και Τσακυράκηδες δεν θα βρει κανείς άκρη και επειδή ο Χρυσόγονος μας κάνει νερά, να αρχίσει η μεταρρύθμιση χωρίς αυτούς. Ή μάλλον να αρχίσουν τα νταούλια. Σύνταγμα, Ομόνοια, Αριστοτέλους, Λιοντάρια... Όλες οι πλατείες στη σειρά. 

Εκπαίδευση 

Εύκολο. Από δω και στο εξής όλες οι αποφάσεις του Φίλη θα πρέπει να έχουν την προσυπογραφή του Καμμένου. «Λαός στρατός αδελφωμένοι», που φωνάζανε και οι πατεράδες μας.

Έχει κανείς αντίρρηση για όλα αυτά;

Το ερώτημα - για να αρχίσουμε τα σοβαρά - απευθύνεται στον προοδευτικό κόσμο και στις δυνάμεις που θέλουν να λέγονται μεταρρυθμιστικές.

Είναι διατεθειμένοι να κοντράρουν τους εθνικιστές και τους λαϊκιστές;

Ή θέλουν να αντικαταστήσουν τον εθνικολαϊκισμό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, με έναν άλλο «λαϊκισμό», λάιτ και «καλό»;

«Για κάθε περίπλοκο πρόβλημα υπάρχει πάντα μία απάντηση που είναι καθαρή - απλή και απόλυτα λάθος», έλεγε ένας Αμερικάνος διανοητής πριν από περίπου 100 χρόνια. Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι μόνο «δικό μας». Είναι το πρόβλημα που υπήρχε πάντα.

Με αφορμή την επέλαση του Τραμπ έχουν γραφτεί αρκετά άρθρα σε όλο τον κόσμο για την επικράτηση ενός πολιτικού λόγου αποσυνδεδεμένου από την πραγματικότητα. Πολιτικοί που λένε εξωφρενικά και ανυπόστατα πράγματα, κερδίζουν έδαφος και πολλές φορές κατακτούν αυτό που θέλουν. Από τον Τσίπρα μέχρι τον Κόρμπιν. Και από τον Όρμπαν μέχρι τον Γκρίλο. 

Στην εκστρατεία για το Brexit έλεγαν ότι η Ευρώπη τους κλέβει κάθε εβδομάδα 350 εκατ. στερλίνες από το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Έλεγαν ψέματα, πατούσαν όμως σε ένα φόβο.

Χειρότερη υγεία; Πτώση μισθών; Κόψιμο των συντάξεων; Λουκέτα; Εγκληματικότητα; Ανεργία; Μετανάστες και  πρόσφυγες; Ρομά; Τι σημασία έχει; 

Σε κάθε γωνιά του σύγχρονου κόσμου υπάρχει ένας φόβος και υπάρχει και μια εύκολη υπόσχεση.

Πολλοί φόβοι έχουν την πηγή τους στις αδυναμίες του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.

• Οικονομική ενοποίηση χωρίς πολιτική ενοποίηση 
• Απρόσωπες γραφειοκρατικές δομές  
• Οριζόντιες πολιτικές αγνοώντας τις αδυναμίες αλλά και τα προσόντα των επιμέρους κοινωνιών

Κάτι πρέπει να κάνουμε λοιπόν στην Ευρώπη

• Να επιταχύνουμε τις μεταρρυθμίσεις και έξω από τους οικονομικούς δείκτες
• Ίδιες ελπίδες για όλους, Βόρειους και Νότιους.
• Νέες μορφές εκπροσώπησης 
• Νέα όρια στις εξουσίες και νέες εξουσίες 
• Erasmus παντού (και στους υδραυλικούς όχι μόνο στους φοιτητές, όπως το είπε ο Έκο) 
• Κινητικότητα
• Διαφάνεια και λογοδοσία. 

Η άλλη πηγή φόβου είναι απευθείας η… τσέπη.

Τα τελευταία δέκα χρόνια οι άνθρωποι στις 25 πιο δυνατές οικονομίες έγιναν σε ποσοστό 60 με 70%  φτωχότεροι από τους γονείς τους. Έχασαν ταυτόχρονα την εμπιστοσύνη τους στην πολιτική αλλά και στην επιχειρηματική και διοικητική τάξη, πολλές φορές και στη μιντιακή τάξη. 

Πρέπει να υπάρξει λοιπόν φροντίδα για τα πορτοφόλια των ανθρώπων. 

• Πρέπει να μειώσουμε τις ανισότητες, να υπάρξει αναδιανομή του πλούτου.  
• Να αυξήσουμε τους κατώτατους μισθούς.
• Να καταπολεμήσουμε τη φοροδιαφυγή - και των πολυεθνικών κολοσσών! - που χρόνο με τον χρόνο αυξάνεται.
• Να ξαναδούμε τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου.
• Να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για τους νέους κυρίως ανθρώπους.  
• Επενδύσεις και καινοτομία. 
• Σύγκρουση με συμφέροντα και συντεχνίες που απομυζούν συνεχώς την κοινωνία.

Αν δεν απαντήσουμε σε όλα αυτά, αν οι πολίτες δεν βρουν εμπιστοσύνη σε «εμάς», τότε θα πάνε  με τους «άλλους». Και σε πολλές περιπτώσεις πάνε.

Τα συνθήματα και οι ωραίες, αλλά κενές, ατάκες νικούν συχνά τις ιδέες και τη γνώση. Οι αριστεροί και δεξιοί λαϊκιστές, φτάνουν μέχρι την καρδιά των πολιτών και «εμείς» δεν μπορούμε ούτε να ξεβουλώσουμε τα αυτιά τους. 

Στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο η έγκυρη ειδησεογραφία παραμερίζεται, πολλές φορές από ένα τσουνάμι πληροφοριών, φημών που φοβίζουν και στη συνέχεια κοιμίζουν τον πολίτη. «Πώς να τα αλλάξεις όλα αυτά; Από που να αρχίσεις και που να τελειώσεις;».

Ίσως το μεγαλύτερο λάθος των δυνάμεων της λογικής, και των πολιτών που πιστεύουν σε αυτήν, είναι ότι υποτίμησαν το βάθος και το πλάτος του λαϊκισμού. 

Η «συνωμοσία του καλού», που προσπάθησε να δημιουργήσει το Ποτάμι, είχε πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα επιτυχία (αντέξαμε 4 εκλογικές αναμετρήσεις σε 16 μήνες) αλλά τώρα είναι σε μια κρίσιμη καμπή. Αρκετοί ανεξάρτητοι δημιουργικοί πολίτες κουράστηκαν. Οι αδυναμίες ενός χειροποίητου κόμματος απογοήτευσαν πολλούς. Κάποιοι αποσύρθηκαν και κάποιοι βρήκαν – πρόσκαιρα έστω – άλλα, πιο μεγάλα λιμάνια. Όμως, οι λαϊκιστές και οι δημαγωγοί που μας κυβερνούν πάντα θα έχουν πλεονέκτημα στην αντιπαράθεσή τους με τις «παλιές δυνάμεις».  Ο φόβος των λαϊκιστών είναι η εμπλοκή στην πολιτική ανθρώπων που παράγουν, που δημιουργούν, που τολμούν, που επηρεάζουν, που εμπνέουν. Γι αυτό όλη η λάσπη τους τα τελευταία χρόνια – και όλα τα τρολ τους - είχαν ως κύριο στόχο το Ποτάμι. 

Το δικό μας σχέδιο όμως θα παραμείνει ενεργό. Θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε για τη συνωμοσία της λογικής. Θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε τους πολίτες που είναι εκτός πολιτικής. Θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να μπουν ξανά στο παιχνίδι όλοι αυτοί που δεν συμβιβάστηκαν με τον λαϊκισμό. Θα συνεχίσουμε να καλούμε τους νέους να περάσουν μπροστά.

Αν δεν το κάνουν, αν δεν τους πείσουμε να το κάνουν, δεν υπάρχει ελπίδα ούτε για μας ούτε για τη χώρα.

Όπως αντιλαμβάνεστε όταν λέω «προσπαθούμε» δεν έχω στο μυαλό μου μόνο το Ποτάμι αλλά τα ποτάμια, τα ρυάκια, τους χειμάρρους, τους ποταμούς της λογικής, της καινοτομίας, της εξέλιξης. Και αν δεν σας αρέσει το νερό βρείτε ένα άλλο στοιχείο της φύσης. Αρκεί να είναι το ίδιο ορμητικό γιατί ο βούρκος είναι βαθύς.  

 Του Σταύρου Θεοδωράκη στο Liberal.gr

*Το κείμενο αυτό βασίστηκε στην ομιλία του Σταύρου Θεοδωράκη αλλά και όσα στη συνέχεια άκουσε στο συνέδριο «Μια Κρίση, Δυο Κρίσεις, Πολλαπλές κρίσεις» που οργάνωσε το Ελληνικό Φόρουμ Δημόσιας Πολιτικής στις Καλύβες Χανίων.