Από αυτοκρατορία, δύο μίζερα νησιά ...

Η Βρετανία ποτέ δεν ήταν σίγουρη ότι ήταν «Ευρώπη». Αλλά από την εποχή του ’60, έπειτα από δύο οικονομικά επώδυνες μεταπολεμικές δεκαετίες, χωρίς πια αυτοκρατορία και υστέρα από το φιάσκο της εκστρατείας του Σουέζ, αποφάσισε ότι θα είχε καλύτερο μέλλον στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Πήρε χρόνια να γίνει δεκτή, αλλά μετά, για τέσσερις δεκαετίες, ωφελήθηκε σημαντικά από τη συμμετοχή της στην Ε.Ε.

Ωφελήθηκε επίσης με την ειδική μεταχείριση μέσα πάντα στο πλαίσιο της Ε.Ε. σε ένα σωρό θέματα.



Γιατί λοιπόν Brexit; Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον αποδείχθηκε πολύ κατώτερος των περιστάσεων. Πιεζόμενος από τον υπερεθνικιστή Νάιτζελ Φάρατζ, έβαλε τα κομματικά του συμφέροντα πάνω από τα εθνικά και έθεσε την ερώτηση του δημοψηφίσματος, μια ερώτηση που δεν υπήρχε λόγος να τεθεί.

Και αφού έχασε το δημοψήφισμα προχθές, θέλει τώρα να καθυστερήσει τη διαδοχή του, ορίζοντάς την για τον ερχόμενο Οκτώβριο, και πάλι για κομματικούς λόγους, δημιουργώντας, όμως, επιπλέον αβεβαιότητα στις ήδη πολύ ανήσυχες αγορές. Η άμεση ζημία από την καταιγίδα στις διεθνείς χρηματαγορές και στη στερλίνα γίνεται ήδη. Και αδύναμα κράτη, όπως η Ελλάδα, πλήττονται σφοδρά. Αλλά η μεγάλη ζημιά του Brexit είναι μακροχρόνια.

Το Brexit θα προκαλέσει πολύ σοβαρές ζημίες στην οικονομία της Bρετανίας, της Ευρώπης και του κόσμου. Στη Βρετανία, χιλιάδες θέσεις εργασίας θα χαθούν, από τη στιγμή που οι αμερικανικές τράπεζες θα μεταφέρουν τα κεντρικά τους γραφεία στην Ευρώπη, από το Λονδίνο στη Γερμανία, αφού η Βρετανία δεν είναι πια μέλος της Eυρωπαϊκής Ενωσης. Στο μεταξύ, δασμοί μεταξύ Bρετανίας και Eυρωπαϊκής Ενωσης θα μειώσουν την κίνηση εμπορευμάτων και θα ανεβάσουν τις τιμές, ζημιώνοντας τους Βρετανούς.

Επίσης, η Βρετανία θα χρειαστεί να επαναδιαπραγματευτεί (με χειρότερους όρους, όμως, αυτή τη φορά) εκατοντάδες διακρατικές συμφωνίες με τρίτα κράτη, υπογραμμένες όταν η Βρετανία ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η βρετανική οικονομία που πήγαινε καλυτέρα από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τώρα θα πέσει στην ύφεση.

Σε ό,τι αφορά τις οικονομικές ζημίες στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο, θα είναι μεν παρόμοιες με τη Βρετανία, αλλά μικρότερες.

Στην Ευρώπη, η έξοδος της Bρετανίας αυξάνει την παντοδυναμία της Γερμανίας. Μέχρι στιγμής δεν έχει δημιουργηθεί άλλος πόλος μέσα στην Eυρωπαϊκή Ενωση, αλλά με τον καιρό ίσως εμφανιστεί.

Ενας άλλος ισχυρός πόλος, με ηγέτιδα δύναμη ενδεχομένως τη Γαλλία, θα είχε θετική επιρροή στην Ελλάδα, που τώρα έχει ευθυγραμμιστεί με τη Γερμανία. Προς το παρόν όμως, η Ελλάδα είναι χαμένη, και από την αβεβαιότητα και τη θύελλα των αγορών και από την αυξανομένη παντοδυναμία της Γερμανίας.

Του Νίκου Οικονομίδη καθηγητή, Stern School of Business, NYU & University of California, Berkeley.

Από την Κ.