Τι απέγινε το «Refugees Welcome»;

Στην πόλη της Χίου μερικοί ακτιβιστές είπαν να δραματοποιήσουν τη συμπαράστασή τους προς τους πρόσφυγες. Τύλιξαν ένα κλουβί με συρματόπλεγμα και μπήκαν μέσα. Δεν έχω πλήρη άποψη για τη σημειολογία του δρώμενου –περιγραφή σας μεταφέρω. Πιθανότατα ήθελαν να δείξουν την ανθρώπινη απελπισία πίσω από τα κάγκελα και τα σύνορα. Αυτό δεν το κατάλαβαν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που έτυχε να παρακολουθούν τη δράση. Λογικό. Δεν είναι εξοικειωμένοι με τους κώδικες της Δύσης. Αρχισαν, λοιπόν, γελώντας, να πετούν ψωμί στους ακτιβιστές. Προφανώς η ερμηνεία που υιοθέτησαν έδειχνε την εξαγρίωση των ενστίκτων – οι άνθρωποι μετατρέπονται σε ζώα, ας τους ταϊσουμε. Μπορεί πάλι να νόμιζαν ότι πρόκειται για ελληνικό έθιμο υποδοχής – σε νέο κόσμο πάτησαν, αλλιώτικο από τον δικό τους.



Την ίδια στιγμή το τουρκικό Λιμενικό συντόνιζε την αναχώρηση σκαφών από τις μικρασιατικές ακτές με προορισμό τη Χίο. Και, ναι, γινόταν «παιχνίδι», κάτι σαν την παλιά καλή «Ναυμαχία». Φεύγει η βάρκα από Τουρκία. Εμφανίζεται σκάφος του ελληνικού Λιμενικού. Οι Τούρκοι τη μαζεύουν πίσω. Ομως την ίδια στιγμή, τρία-τέσσερα μίλια πιο κάτω, έχει δημιουργηθεί νέος σταθμός αναχώρησης. Αν περάσει η βάρκα στα ελληνικά χωρικά ύδατα πάει και δένει κανονικά στο λιμάνι της Χίου. Οι Χιώτες εκτιμούν ότι ακριβώς απέναντι από το νησί τους βρίσκονται 150.000 άνθρωποι αποφασισμένοι να περάσουν έστω και κολυμπώντας. Ανάμεσα τους βρίσκονται και πολλά παιδιά. Αγόρια τα περισσότερα. Ταξιδεύουν ασυνόδευτα, μόνο και μόνο για να γλιτώσουν τη στράτευση. Υπάρχει η σκέψη να γίνει ένας χώρος για αυτά τα παιδιά στο χωριό Χαλκειός. Οι τοπικοί άρχοντες δεν θέλουν ούτε να το συζητήσουν. «Ρατσιστές δεν είμαστε, αλλά δεν υπάρχει χώρος για τα παιδιά» λέει ένας από αυτούς.
Φυσικά και «δεν είμαστε ρατσιστές». Ομως, μισό λεπτό. Εχετε προσέξει πώς αλλάζουν, μέρα με τη μέρα, οι έννοιες του «ρατσισμού» και της «αλληλεγγύης»; Πριν από μερικές εβδομάδες είχαν άλλο νόημα και διαφορετικό περιεχόμενο. Θυμηθείτε. Οταν έφτασαν οι πρώτες βάρκες, ρατσιστής ήταν όποιος εξέφραζε έστω ψήγματα προβληματισμού για το μέγεθος των ροών. Ο δε εννοιολογικός διαχωρισμός μεταξύ προσφύγων και μεταναστών αποτελούσε μείζων ζήτημα πολιτικής ορθότητας. Τα πολύνεκρα ναυάγια συγκλόνιζαν. Τo «Refugees Welcome» έγινε δημοφιλές hashtag. Σήμερα δεν ανιχνεύεται καν.

Το ανθρώπινο κύμα διογκώθηκε, σκέπασε αναστολές και ευαισθησίες. Αλλαξε τα σύμβολα της επικοινωνίας. Τώρα εκείνος που τέντωνε το δάχτυλο για να δείξει ρατσιστές, είναι ο ίδιος που καταγγέλλει την Τουρκία επειδή προωθεί ροές προς την Ευρώπη. Πλέον παραδέχεται ότι δεν μπορούν να έρθουν όλοι εδώ. Ακόμα και πολιτικά, έχουμε πλήρη αντιστροφή θέσεων. Πέρσι οι του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήθελαν να ακούσουν λέξη σχετικά με οτιδήποτε θα έθετε φραγμούς στην ελεύθερη κίνηση προσφύγων και μεταναστών. Και ήταν οι χρυσαυγίτες που γάβγιζαν ζητώντας κέντρα κράτησης. Φέτος ο ΣΥΡΙΖΑ στήνει hotspots και κέντρα κράτησης και είναι οι χρυσαυγίτες που δεν θέλουν τίποτα από αυτά. Ακόμα και η έννοια της αλληλεγγύης κάνει εκπτώσεις. Στην περίοδο των γιορτών οι Ελληνες γεμίζαμε κούτες και στριμώχναμε κουβέρτες μέσα σε σακούλες σκουπιδιών. Τώρα αυτή η διάθεση υποχώρησε, κουράστηκε, έπεσε στα γόνατα και σήκωσε τα χέρια ψηλά. Η παραίτηση είναι πλέον πιο ισχυρή από την πρόθεση. Δεν έχετε προσέξει πώς άρχισαν να ξεβάφουν τα δελτία ειδήσεων από τα χρώματα των προσωπικών ιστοριών; Κανένας δεν αφηγείται πλέον την περιπέτεια ενός καλλιτέχνη από τη Συρία. Ο αυστριακός υπουργός Εξωτερικών είναι πια αυτός που, ενώ δεν έχει ιστορία να πει, λέει την ιστορία των άλλων.

Η εθνική οδός Αθηνών-Θεσσαλονίκης-Ευζώνων κουβαλάει στον κορμό της ανθρώπους που βαδίζουν προς το Βορρά. Μικρά και μεγάλα καραβάνια προσφύγων κινούνται στη ράχη μίας χώρας που όσο εξασθενίζει, τόσο πιο κυνική γίνεται Κάποιοι βρίσκουν τον κυνισμό χρήσιμο, άλλοι οδυνηρό. Οχι. Αυτό δεν είναι ούτε καλό, ούτε κακό. Είναι η ζωή. Και ο θάνατος, βέβαια.

Του Κ. Γιαννακίδη από το Protagon.gr