Να φαίνεσαι αδύναμος όταν είσαι δυνατός και δυνατός όταν είσαι αδύναμος."
Σουν Τζου Κινέζος θεωρητικός της στρατηγικής
Τις τελευταίες μέρες φαίνεται πως δεχόμαστε ένα βομβαρδισμό φιλορωσικής προπαγάνδας από ελληνικά μέσα ενημέρωσης και τα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε κάποιες εκδοχές ο βομβαρδισμός αυτός μοιάζει με “ψεκασμό” με "ηλιθιογόνο", όταν π.χ. προβάλλεται σαν στρατηγική κίνηση η έλευση θηριώδους Ρώσου πυγμάχου στην Κριμαία ή από κάποιο γραφείο τύπου διανέμονται φωτογραφίες θερμής υποδοχής Ρώσων στρατιωτών από τοπικές καλλονές...
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία παρουσιάζονται σαν μια συντριπτική νίκη της Ρωσίας σε μια σκακιέρα αναμέτρησης με τη Δύση. Ειδικοί στη γεωπολιτική δεν είμαστε, ούτε στην στρατιωτική τέχνη για να αξιολογήσουμε ποια εκδοχή είναι η επικρατέστερη σαν ερμηνεία σε αυτά που συμβαίνουν στην Ουκρανία.
Πριν τα γεγονότα η Ουκρανία των 45 εκατ. κατοίκων που συνόρευε με την Πολωνία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, την Ρουμανία, τη Λευκορωσία, ανήκε στη ζώνη επιρροής της Ρωσίας.
Μετά τις εξελίξεις θεωρείται επιτυχία η διακράτηση στην ζώνη επιρροής της Κριμαίας, μιας επαρχίας με ρωσικό ως επί τω πλείστον πληθυσμό, η οποία είχε παραχωρηθεί από την ΕΣΣΔ στη δεκαετία του ’50 στην Ουκρανία. Η διακράτηση αυτή μάλιστα κατά πάσα πιθανότητα θα έχει κυρώσεις από την διεθνή κοινότητα προς την Ρωσία.
Αυτή η εξέλιξη δεν μοιάζει ακριβώς με επιτυχία.
Ακόμη και τη μισή Ουκρανία να διατηρήσει ως δορυφόρο η Ρωσία θα έχει απωλέσει την άλλη μισή και τα σύνορα με χώρες της κεντρικής Ευρώπης.
Η εξέλιξη αυτή εμφανίζεται σαν η δεύτερη μεγάλη επιτυχία της Ρωσίας μετά τις προ μηνών εξελίξεις στη Συρία. Η Συρία επίσης ήταν από τις ελάχιστες χώρες που είχαν απομείνει στη ζώνη επιρροής της Ρωσίας πριν την εξέγερση εναντίον του καθεστώτος Ασαντ. Σαν επιτυχία θωρείται η διατήρηση του Ασαντ στην εξουσία σε μια χώρα που σπαράσσεται πλέον.
Στην περίπτωση αυτή, στην οποία η Δύση διέπραξε σφάλματα, όπως σε πολλές πτυχές της Αραβικής Άνοιξης, η διατήρηση ενός μέρους της επιρροής της Ρωσίας συγκρίνεται με την ολοσχερή απώλεια και εμφανίζεται σαν επιτυχία. Παρουσιάζεται σαν επιτυχία επέκτασης της ισχύος η ολοσχερής απώλεια.
Ο τρόπος με τον οποίο προφανείς αποτυχίες της διακυβέρνησης Πούτιν στη Ρωσία, της οποίας η όποια ισχύς συρρικνώνεται, εμφανίζονται σαν επιτυχίες και αποτέλεσμα διορατικής πολιτικής και στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος, είναι παράδοξος και συνιστά αποτέλεσμα προσπάθειας προπαγάνδας.
Αυτό για το όποιο μπορεί να σκέφτεται με λογικούς συνειρμούς είναι φανερό δια γυμνού οφθαλμού. Κι όμως στην Ελλάδα κυρίως αμφισβητείται από την αγελαία σκέψη και (προφανώς) κατευθυνόμενη δημοσιογραφία.
Οι συνέπειες
Κατά χθεσινή έκθεση της Citi "η Ρωσία καλύπτει το 31% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ε.Ε., το 27% αργού, το 24% άνθρακα και το 30% ουρανίου... Η εισβολή του ρωσικού στρατού στην Κριμαία ξεπερνά τα όρια περιφερειακής διένεξης και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες γεωπολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ετών, υπερβαίνοντας σε κρισιμότητα τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία και τον πόλεμο στη Γεωργία το 2008, εκτιμά η Citi. Η αμερικανική τράπεζα επισημαίνει ότι αν και θεωρείται απίθανη η επέμβαση του ΝΑΤΟ ή της Δύσης την παρούσα στιγμή, οι εξελίξεις θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μία σειρά από αρνητικές επιπτώσεις στις αγορές...».
Η ουκρανική κρίση πέραν της αποτυχίας της ρωσικής πολιτικής δημιουργεί παρενέργειες οικονομικής και πολιτικής φύσης για την Ελλάδα αλλά και τις οικονομίες της Ευρωζώνης και ενδεχομένως και πέραν αυτής.
Για την Ελλάδα δύο είναι οι πιθανοί κίνδυνοι.
α) Ο ένας έχει να κάνει με το γεγονός της αποδοχής από μέρους της διεθνούς κοινότητας της προσάρτησης περιφέρειας γειτονικού κράτους όπου κατοικεί πληθυσμός ομοεθνών της χώρας που κάνει την προσάρτηση.
Η Ελλάδα διαθέτει και ισχυρό γείτονα και μειονότητα κοντά στα σύνορα. Δεν είναι προς το συμφέρον μας η αποδοχή από τη διεθνή κοινότητα της προσάρτησης της Κριμαίας.
β) Η Ελλάδα εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία και οι εξελίξεις ενδεχομένως να προκαλέσουν διακυμάνσεις στις τιμές των υδρογονανθράκων ή να προκαλέσουν περιορισμούς στην ομαλή προμήθεια των δυτικών οικονομιών με ρωσικούς υδρογονάνθρακες.
Η Ρωσία είναι όμως βασικός προμηθευτής της Ευρώπης σε φυσικό αέριο καθώς την προμηθεύει με το 31% περίπου του αερίου που καταναλώνει και το 27% του αργού.
Μεγαλύτερη εξάρτηση από το ρωσικό αέριο παρουσιάζει η Γερμανία.
Με το τέλος του εμπάργκο στο Ιράν η προμήθεια πετρελαίου της Ευρώπης μπορεί να αλλάξει χωρίς να υπάρξουν σημαντικές αναταράξεις.
Αν η Ευρώπη εξαρτάται άμεσα από το ρωσικό αέριο, γεγονός που έχει βαρύτητα στις όποιες αποφάσεις της, ανάλογη εξάρτηση από τις εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχει και η Ρωσία.
Η αλληλεξάρτηση αυτή είναι δεσμευτική και για τις δυο πλευρές και αυτός είναι ένας παράγοντας που θα πιέσει στην γρήγορη διευθέτηση του ουκρανικού ζητήματος, γιατί σε κάθε άλλη περίπτωση οι απώλειες θα είναι ακόμη μεγαλύτερες.
Κατά συνέπεια το σενάριο μιας κλιμάκωσης της κρίσης μοιάζει να έχει λίγες πιθανότητες.
Μακροπρόθεσμα τα γεγονότα στην Ουκρανία, δικαιώνουν την επιμονή των ΗΠΑ, και θα εντείνουν τις προσπάθειες απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Ρωσία έχασε την Ουκρανία και μακροπρόθεσμα κινδυνεύει να χάσει την επιρροή που ασκεί στην Ευρώπη.
Στο σενάριο αυτό η Ελλάδα αναβαθμίζει περαιτέρω τη σημασία της καθώς μια από τις εναλλακτικές λύσεις, αυτή της προμήθειας Αζέρικου Αερίου, περνά από αυτήν.
Επίσης οι εξελίξεις επιταχύνουν τη λύση εξόρυξης σχιστολιθικού αερίου στην Ευρώπη, γεγονός που μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει σε αύξηση της προσφοράς.
Οι απειλές για αντίποινα της Ρωσίας στη Δύση και τις αμερικανικές τράπεζες στερούνται σοβαρότητας. Το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα ενδεχομένως θα κινδύνευε από μια χρεοκοπία της Ρωσίας, λόγω της έκθεσης του σ΄ αυτήν, όπως έγινε το 2008.
Αν δώσει εντολή η Ρωσία στου Ρώσους να πουλήσουν δολάρια και μετοχές το πιθανότερο είναι να αγοράσουν και άλλα. Η οικονομία και οι επενδύσεις είναι πρωτίστως θέμα εμπιστοσύνης και όχι εντολών.
Μετά την εξέγερση στη Συρία εναντίον του καθεστώτος που στήριζε η Ρωσία, ήρθε η σειρά της εξέγερσης εναντίον του καθεστώτος που στήριζε στην Ουκρανία. Αυτή η συνέχεια τείνει να λάβει ενδημικό χαρακτήρα και ίσως οφείλεται στο γεγονός πως το ρωσικό ολιγαρχικό και κλεπτοκρατικό μοντέλο αναπαράγει ομοιώματα κλεπτοκρατίας στους δορυφόρους του.
Αυτό μπορεί να βρει μιμητές και σε άλλες χώρες - δορυφόρους της Ρωσίας.
Του Κ. Στούπα από το Capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου