Οι βιτρίνες και οι ζωές (Παλιό αλλά πάντα επίκαιρο...)

Yπάρχει ένα μόνιμο σύνθημα στις διαδηλώσεις που συνοδεύονται από ταραχές. «Εσείς μιλάτε για βιτρίνες, εμείς μιλάμε για ζωές» γράφουν κάποια πανό, και αυτό το σύνθημα μεταμφιέζεται σε επιχείρημα στον δημόσιο διάλογο. Το πρώτο ερώτημα που πρέπει να θέσει κάποιος είναι, γιατί το ένα να αποκλείει το άλλο. Δηλαδή κάποιος δεν μπορεί να μιλάει και για τα δύο; Αν κάποιος έφριξε από τον φόνο ενός μικρού παιδιού, δεν μπορεί να λυπάται για τα κατεστραμμένα καταστήματα; Γιατί το ένα έρχεται σε αντίθεση με το άλλο;


Σίγουρα μια ζωή ζυγίζει περισσότερο από τις τζαμαρίες όλου του κόσμου. Αν ήταν δηλαδή να διαλέξουμε μεταξύ ζωής και τζαμαρίας, θα λέγαμε «κομμάτια να γίνουν όλες οι βιτρίνες της Αθήνας». Μόνο που δεν ετέθη τέτοιο δίλημμα. Οι βιτρίνες δεν έσπασαν για να προστατεύσουν μια ζωή. Εσπασαν μετά τον φόνο, οπότε μπαίνουν στην ίδια πλευρά της εξίσωσης. Δηλαδή, από το κακό των βανδαλισμών δεν αφαιρείται το μεγαλύτερο κακό του φόνου, ώστε να χρωστάμε κιόλας. Προστίθεται.

Ακόμη και αν ήταν θεμιτό να ξεχωρίσουμε πλευρές -αν ασπαζόμασταν τη σοφιστεία ότι υπάρχει μια «παράταξη της τάξης» και μια «παράταξη της οργής»- το ένα κακό από τη μια πλευρά (ο φόνος) συν το άλλο κακό από την απέναντι πλευρά (οι βανδαλισμοί) δεν μας κάνει κάτι ουδέτερο ή κάτι θετικό υπέρ των βανδάλων. Μας κάνει δύο κακά, τα οποία όχι μόνο έχουμε δικαίωμα να συζητάμε, αλλά έχουμε και υποχρέωση να αποτρέπουμε.

Αυτού του τύπου οι σοφιστείες είναι παλιά τέχνη της Αριστεράς - ή έστω ενός μέρους της. Ετσι δικαιολογήθηκαν χειρότερα εγκλήματα από τον θρυμματισμό υαλοπινάκων. Την εποχή, π.χ., των βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία ήταν δοσίλογος όποιος μιλούσε και για την εθνοκάθαρση του Μιλόσεβιτς, διότι όπως επιχειρηματολογούσε γνήσιος αριστερός και κήνσωρ πανεπιστημιακός, «την ώρα που κρινόταν ο B΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, κανενός, πέρα από ελάχιστους δοσίλογους, δεν του πέρασε από το μυαλό να κάνει λόγο για τις δίκες της Mόσχας... » («Eλευθεροτυπία» 5.5.1999). Ετσι, με ψευδοδιλήμματα και συμψηφισμούς τίποτε δεν ξεκαθαρίζει και όλα τελικά δικαιολογούνται. Και οι ζημιές, αλλά και η αφαίρεση ζωής. Διότι όλες οι εξισώσεις διαβάζονται ανάποδα. Και την εξίσωση της βίας κάποιοι θα ήθελαν να την διαβάσουν ανάποδα.

του Πασχου Μανδραβελη /  kathimerini.gr