Η επισήμανση του ακαδημαϊκού δασκάλου, παρά το γεγονός ότι παραπέμπει σε κάτι σκοτεινό και συνωμοσιολογικό («δεν είναι τυχαίο»!), είναι πέρα για πέρα αληθής.
Κατ’ αρχήν πρέπει να επισημάνουμε ότι τίποτε δεν είναι τυχαίο σ’ αυτήν τη ζωή. Ολα είναι προϊόντα της αναγκαιότητας. Οπότε, πραγματικά: αν τα δημόσια ΑΕΙ ζούσαν λαμπρές στιγμές δεν θα συζητούσαμε για ιδιωτικά ή -καλύτερα- μη «κερδοσκοπικά εκπαιδευτικά ιδρύματα». Είτε δεν θα τα είχαμε ανάγκη είτε (το πιθανότερο) θα υπήρχαν χωρίς να ενοχλούν. Οι συντεχνίες της δημόσιας εκπαίδευσης δεν θα ένιωθαν να απειλούνται από αυτά. Θα τα κοίταζαν αφ’ υψηλού και θα τα προσπερνούσαν.
Αυτό δεν είναι αποτέλεσμα του αριστερού συντηρητισμού που κυριαρχεί στη χώρα μας. Εχει και υλική βάση. Είναι η βολή της καθεστηκυίας κατάστασης. Μπορεί η ανώτατη παιδεία να ακολουθεί χρόνια τώρα μια σπειροειδή κατιούσα πορεία, αλλά σ’ αυτήν την παρακμή υπάρχουν πολλά επενδυμένα μικροσυμφέροντα. Η δημιουργία μη κρατικών ΑΕΙ μπορεί να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα κι αυτό μπορεί να χαλάσει τη βολή πολλών.
Φυσικά η ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ δεν αποτελεί πανάκεια για την ανώτατη εκπαίδευση. Εχουν δίκιο όσοι ισχυρίζονται πως δεν πρόκειται να φτιαχτεί στην Ελλάδα Stanford, Harvard ή ΜΙΤ. Μπορούμε να ελπίζουμε βέβαια, αλλά το πιθανότερο είναι να δούμε κάποια κολέγια management ή «φθηνών» στην παραγωγή πτυχίων κοινωνικών επιστημών.
Από την άλλη, όμως, η ύπαρξη μη κρατικών πανεπιστημίων δεν πρόκειται να βλάψει. Αντιθέτως θα σταματήσει τη συναλλαγματική αιμορραγία της χώρας από τους χιλιάδες φοιτητές του εξωτερικού και πιθανώς να εισάγει τεχνογνωσία management στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το δημόσιο πανεπιστήμιο δεν απειλείται. Αυτό που κινδυνεύει, από κάθε αλλαγή στον χώρο, είναι το τέλμα που δημιουργήθηκε εντός του. Τα μη κρατικά πανεπιστήμια μπορεί να γίνουν θρυαλλίδα ευρύτερων αλλαγών στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης.
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, τα κρατικά ΑΕΙ θα συνεχίσουν να αποτελούν τον βασικό κορμό της Ανώτατης Παιδείας. Παντού στον κόσμο έτσι είναι. Ακόμη και στην «καπιταλμανή» Αμερική τα περισσότερα πανεπιστήμια είναι κρατικά (Πολιτειακά) ή μη κερδοσκοπικά. Δύο, τρία ιδιωτικά υπάρχουν κι αυτά δεν χαίρουν της μεγαλύτερης εκτίμησης. Ετσι, μπορεί τα μη κρατικά πανεπιστήμια να μη βλάψουν την Ανώτατη Παιδεία, αλλά οριακά θα την ωφελήσουν. Δεν πρόκειται να λύσουν τα μεγάλα προβλήματα των δημόσιων πανεπιστημίων. Ούτε της υποχρηματοδότησης από την Πολιτεία ούτε του κακού εκπαιδευτικού έργου που παράγουν. Γι’ αυτά χρειάζονται άλλες λύσεις.
Η συζήτηση και οι αντιδράσεις για τα «ιδιωτικά ΑΕΙ» είναι παραπλανητική. Μεγαλύτερο πρόβλημα από την ύπαρξη ή μη ιδιωτικών ΑΕΙ στην Ελλάδα είναι η ανυπαρξία παραγωγικών δημόσιων ΑΕΙ. Και γι’ αυτό ευθύνονται περισσότεροι από τις εκάστοτε κυβερνήσεις που υποχρηματοδοτούν την Παιδεία. Ευθύνεται και η ακαδημαϊκή κοινότητα που διασπαθίζει αντιπαραγωγικά και ανέλεγκτα (χωρίς αξιολόγηση δηλαδή) τα έστω λίγα χρήματα που η Πολιτεία δίνει στα ΑΕΙ.
Γι’ αυτό η συζήτηση πρέπει να μετατοπιστεί από τη μελλοντική καμπούρα των «μη κρατικών ΑΕΙ» στην παρούσα αναπηρία των δημόσιων ΑΕΙ. Ας φτιάξουμε καλά δημόσια πανεπιστήμια κι ας ιδρυθούν όσα θέλουν ιδιωτικά. Τα τελευταία, αν δεν εξυπηρετούν κάποια κοινωνική ανάγκη, θα κλείσουν και κάποιοι θα χάσουν τα λεφτά τους. Εμείς καλά θα κάνουμε να κοιτάξουμε πώς θα πιάσουν τόπο τα δικά μας λεφτά. Αυτά τα λίγα που δίνουμε τώρα και πολλαπλάσια πρέπει να δώσουμε μελλοντικά στα δημόσια ΑΕΙ...
Tου Πασχου Mανδραβελη από την "Κ"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου