Η Αθήνα βουλιάζει...

Βόμβες σε γραφεία πολιτικών. Βόμβες σε υπουργεία. Ξυλοδαρμοί αστυνομικών. Ξυλοδαρμοί διαδηλωτών. Επιθέσεις σε ηλικιωμένους. Καροτσάκια που μαζεύουν σίδερα σε όλη την Αθήνα. Πιάτσες ναρκωτικών και λαθρεμπορίου στο κέντρο, στο πανεπιστήμιο, στο δημαρχείο. Πόλεμοι συμμοριών.

Το ελληνικό κράτος καταρρέει, καθώς τα σαθρά θεμέλια της κοινωνίας μας βουλιάζουν και διαλύονται με εντυπωσιακή ταχύτητα. Ανεξάρτητα με το ποιος έχει δίκιο και ποιος ευθύνη, το συμπέρασμα είναι ένα: Το ελληνικό κράτος, η συντεταγμένη πολιτεία, αδυνατεί να διαχειριστεί την πραγματικότητα, ιδιαίτερα στην Αθήνα, αλλά κατ’ αναλογία και στην Ελληνική επαρχία.

Και είναι προφανές ότι η δικαιολογία της οικονομικής κρίσης δεν αρκεί για να εξηγήσει το φαινόμενο. Δεν αρκεί γιατί τα συμπτώματα υπήρχαν πολύ πριν από αυτή. Ήταν ορατά ξεκάθαρα στα πανεπιστήμια όπου νόμος ήταν το δίκιο των παρατάξεων, στα στενά της Αθήνας που φοβόσουν να περάσεις, στην ατιμωρησία της νύχτας και των ποδοσφαιρικών κυκλωμάτων, στα καραβάνια των λαθρομεταναστών που πλέον έφταναν στην Αθήνα με το πλοίο της γραμμής, στην αδυναμία της πολιτείας να σταθεί απέναντι στην πυρπόληση της πρωτεύουσας το 2008.


Είναι προφανές ότι οι δυνάμεις ασφαλείας, μέρος του κρατικού μηχανισμού και άρα φορείς της ίδιας νοοτροπίας και παθογένειας δεν ήταν και δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τέτοια προβλήματα και να επιβάλλουν το νόμο –καλό ή κακό- ώστε το κράτος να ανακτήσει τον έλεγχο των πόλεων. Ίσως όμως δεν είναι προφανές ότι η κοινωνία, αυτή που διαμαρτύρεται στα κανάλια και βρίζει στο δρόμο, έχει εδώ και χρόνια ταχθεί ουσιαστικά απέναντι σε κάθε τέτοια προσπάθεια.

Με τα ιδεολογικά κατάλοιπα του εμφυλίου και της δικτατορίας να υπαγορεύουν –για πόσο ακόμα άραγε- την πολιτική ατζέντα και την ηθική διάκριση καλού –κακού, η ελληνική κοινωνία θέλει ασφάλεια αλλά δε θέλει τους «μπάτσους», δε θέλει τους μετανάστες αλλά δε θέλει και τα «στρατόπεδα συγκέντρωσης», δε θέλει να σπάνε τα μαγαζιά και τα αυτοκίνητά της, αλλά θέλει την απελευθέρωση «των παιδιών» που άδικα τα συνέλαβαν, θέλει αναβάθμιση του Πανεπιστημίου αλλά και διατήρηση του status quo τους.

Αυτή η αντίφαση, κυρίαρχη στις επιλογές της και συνοδευόμενη από μια λογική αριστερών πεποιθήσεων και δεξιών πρακτικών, πριονίζει κάθε μέρα και περισσότερο την έννοια του συντεταγμένου κράτους και της έννομης πολιτείας που ως γνωστόν ξεκίνησε από την Ελλάδα, αλλά ποτέ δε βρήκε το δρόμο του γυρισμού.

Μπορούμε να κάνουμε όποια ιδεολογική συζήτηση θέλετε. Μπορούμε να αποδώσουμε ευθύνες σε κυβερνήσεις και ιδεολογικούς χώρους. Στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ, την ΕΣΣΔ, όπου ο καθένας νομίζει. Όμως η εικόνα της Ελλάδας είναι η Πανεπιστημίου, ο δρόμος που περνάει από το Σύνταγμα και φτάνει στην Ομόνοια, με τα καροτσάκια των μεταναστών που κουβαλάνε σίδερα, τους μικροπωλητές με την πραμάτεια απλωμένη στην Κοραή, τα νταραβέρια κοντά στην Ομόνοια και τις βόμβες στα γραφεία των πολιτικών. Αλήθεια, αν σας έκανε κάποιος αυτή την περιγραφή για μια χώρα που δε γνωρίζατε, ποιο θα ήταν το συμπέρασμά σας;

Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι η πόλη μας όπως και η κοινωνία μας καθημερινά βουλιάζει. Όχι λόγω της οικονομίας, αλλά λόγω της άρνησής της να αποφασίσει σε οποιοδήποτε δίλημμα, εν προκειμένω της ασφάλειας και της εφαρμογής των νόμων. Κανένα σύστημα και καμία πολιτική δεν είναι τέλεια, όμως κάποια πρέπει να εφαρμόσουμε. Διαφορετικά η πραγματικότητα γύρω μας θα γίνεται καθημερινά πιο σκληρή, η ανομία θα μας χτυπά πιο δυνατά την πόρτα και οι μόνοι κερδισμένοι θα είναι οι ακραίοι σε όποια άκρη κι αν βρίσκονται.

Όμως ξέχασα. Στην κοιτίδα του πολιτισμού όλοι έχουν το δίκιο με το μέρος τους.

Γρηγόρης Λέων