Καταιγίδα φόρων χωρίς αύριο ...

O υπουργός Οικονομικών γνώριζε πολύ καλά με τι είχε να κάνει. Η κλασική περίπτωση διαφθοράς ισχυρών παραγόντων των εφοριακών στο νησί των Φαιάκων, αποδεικνύει πόσο λανθασμένη υπήρξε η κρίση του, όταν ένα ολόκληρο καλοκαίρι διαφήμιζε τις δραστηριότητες του ΣΔΟΕ. Δικαιούται λοιπόν ο πολίτης να αναζητεί το μερίδιο κατά το οποίο παρόμοιοι εκβιασμοί, καταχρήσεις εξουσίας και αποδοχές δωροδοκίας μπορεί να έχουν συμβεί αυτούς τους μήνες.

Με προκλητικό τρόπο, αν αναλογιστούμε την κατάσταση του κράτους, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών άφησε την είσπραξη των φόρων στην (κακή)... τύχη τους. Τα μηνύματα είχαν έρθει ενωρίς όπως μαρτυρούσαν οι ηθικοί προπηλακισμοί που υπέστη η εξουσία στο πρόσωπο του γενικού γραμματέα του ίδιου υπουργείου. Ακόμη και τότε, ο υπουργός προτίμησε να «σεβαστεί» το δόγμα του opengov και να περιμένει υπομονετικά, ενώ χανόμαστε, την ανάδειξη νέων εντίμων στις πάρα πολλές θέσεις υπευθύνων των εφοριών, τελωνειακών και άλλων παρεμφερών. Με αποτέλεσμα, ακόμη σήμερα, να μην έχει συγκροτηθεί το σώμα των εισπρακτόρων του κράτους. Και όμως, ο κ. Παπακωνσταντίνου είχε διαβάσει την ειδική έκθεση στελεχών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, πέρυσι το καλοκαίρι, ακριβώς για τη φορολογική διοίκηση.



Μπορεί η περαίωση να καλύψει την αποτυχία του προϋπολογισμού; Αγνωστο. Σίγουρα πάντως δεν τα καταφέρνει ο ΦΠΑ, αφού, ο στόχος απαιτεί αύξηση, στους τέσσερις τελευταίους μήνες του έτους, κατά 43%. Αδύνατον, όταν στο πρώτο οκτάμηνο έτρεξε με μόλις 6%. Επομένως, η αποφυγή του πικρού ποτηριού, που συνιστά η μεταφορά από τον χαμηλό στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ.

Οι υπολογισμοί έγιναν χωρίς να έχει επαρκώς ληφθεί υπόψη η αντίδραση της οικονομίας. Δεν είναι μόνον η μετάβασή μας σε περίοδο βαθύτερης ύφεσης, αλλά η απότομη μείωση της κατανάλωσης. Η απουσία εμπιστοσύνης στην προοπτική εξόδου από την παρούσα κρίση, κάνει τα νοικοκυριά να προσφεύγουν σε απότομη αύξηση της αποταμίευσής τους. Επιπλέον, τα νοικοκυριά προσάρμοσαν απότομα συνήθειες που θεωρήθηκαν «πάγιες». Πράγματι, το κράτος πρέπει να μαζέψει 520 εκατομμύρια ευρώ από φόρους στα καύσιμα, σε κάθε έναν από τους επόμενους μήνες του έτους. Δύσκολο, αν σκεφτεί κανείς ότι πέρυσι μάζευε 365 εκατ. και μέχρι τον Αύγουστο έτρεχε με εκατό παραπάνω δηλαδή 465 εκατ. τον μήνα. Ο μόνος τρόπος είναι να τσιμπήσει επαρκώς το πετρέλαιο θέρμανσης, να περάσουν δηλαδή και σε αυτό το καύσιμο ένα μέρος των αυξημένων ειδικών φόρων.

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Παπακωνσταντίνου πρέπει, μέχρι τέλος του έτους, να συγκεντρώνει πάνω από 6 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε μήνα, δηλαδή ένα ποσό 25 δισεκατομμυρίων και, ταυτοχρόνως, να περικόψει άλλα 4 δισεκατομμύρια στην πλευρά των δαπανών. Είχε υπολογίσει πως τα τακτικά έσοδα θα αυξάνονταν κατά 12% και στο οκτάμηνο αυξήθηκαν κατά 1,7%. Για να καλύψει τη διαφορά θα έπρεπε να αυξήσει στο εναπομείναν τετράμηνο τα έσοδα κατά 32%! Το έργο είναι σισύφειο, και για πραγματικούς λόγους, αλλά κυρίως λόγω της αβελτηρίας που έδειξε η κυβέρνηση μέχρις ότου αντιληφθεί την τραγική κατάσταση των κρατικών ταμείων.

Αναρωτιέται κανείς ποιον προϋπολογισμό θα παρουσιάσει για το 2011 η κυβέρνηση. Οι υπολογισμοί που έχουν καταγραφεί στο Μνημόνιο δείχνουν αυξημένα έσοδα 1.500 εκατομμυρίων ευρώ, με την απλή συνέχιση των μέτρων του 2010, δηλαδή αυξημένους φόρους σε καύσιμα, τσιγάρα και ποτά καθώς και την επανάληψή των μειώσεων στη 13η και 14η πληρωμή μισθών και συντάξεων από το κράτος. Υπολογίζει επίσης ότι ο ΦΠΑ θα προσφέρει, στα επίπεδα που βρίσκεται σήμερα, 1.000 εκατ. πάνω από το επίπεδο των 19 δισ., στο οποίο είχε υπολογιστεί να φτάσουν τα έσοδα απ' αυτή την πηγή. Οποιαδήποτε υστέρηση από το ποσό αυτό, θα πρέπει να καλυφθεί με την ταχύτερη μεταφορά αγαθών και υπηρεσιών από τον χαμηλό στον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ. Ταυτοχρόνως όμως, έχει υπολογιστεί ότι ο ΦΠΑ θα προσφέρει άλλο 1 δισ. λόγω μεταφορών σε συντελεστή, σε συνδυασμό με τη διεύρυνση της βάσης εφαρμογής του, καθώς από τον Ιούλιο υπόκεινται σε καταβολή ΦΠΑ πολλές υπηρεσίες που εξαιρούντο παλαιότερα (δικηγόροι, πνευματικά δικαιώματα, κ.λπ.).

Η πραγματική κόλαση για τον κ. Παπακωνσταντίνου κρύβεται αλλού. Σύμφωνα με το Μνημόνιο που έχει υπογράψει, καλείται, μέσα στο 2011, να εισπράξει επιπροσθέτως φόρους και άλλα κρατικά έσοδα ύψους 4.000 εκατομμυρίων ευρώ! Αν λοιπόν προσθέσουμε αυτά, με τα 1.500 εκατ. που μεταφέρονται από το 2010 και τα 2.000 εκατ. του ΦΠΑ, φτάνουμε στο τρελό ποσό των 7.500 εκατομμυρίων ευρώ. Είναι ορθό να προσθέσετε στο ποσό αυτό, που θα αφαιρεθεί από τις τσέπες μας, το υπολογιζόμενο ως μείωση εξόδων, «πάγωμα συντάξεων» (100 εκατ.) και τη μείωση των υψηλών συντάξεων (150 εκατ.). Ακόμη και η αισιόδοξη «εξοικονόμηση πόρων από τον Καλλικράτη» (500 εκατ.) και η μείωση δημόσιων επενδύσεων (500 εκατ.) στον ίδιο παρονομαστή καταλήγουν.

Μήπως είναι ώρα να σκεφτούμε να κόψουμε, πραγματικά αυτή τη φορά, κράτος!

Του Μπαμπη Παπαδημητριου από την Καθημερινή.