Η Ημέρα της Μαρμότας στην παιδεία...

Tου Πασχου Μανδραβελη

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή η χώρα ζει την Ημέρα της Μαρμότας. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ασχολούνται -με τελετουργική σχεδόν ακρίβεια- με τις βάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας. Οι τίτλοι είναι πηχυαίοι κι επαναλαμβανόμενοι: «Στα ύψη οι βάσεις» ή «Πέφτουν οι βάσεις στις περιζήτητες σχολές». Κατόπιν, συνεχίζουν με τα συνήθη ρεπορτάζ για εκείνους που αρίστευσαν, συν τα γλυκερά θέματα με συμβουλές για όσους απέτυχαν.

 Δεν πρέπει να υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που ο δημόσιος διάλογος (αυτός, τέλος πάντων, που γίνεται στα ΜΜΕ) να αιχμαλωτίζεται επί μέρες με τις βάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ. Ισως επειδή δεν υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που να έχει βάσεις εισαγωγής. Παντού ασχολούνται με θέματα εκπαίδευσης, αλλά όχι με τις διαδικασίες της. Δηλαδή δεν πρέπει να γίνεται πουθενά μέγα θέμα ο βαθμός δυσκολίας των θεμάτων Φυσικής ή αν το τρίτο ερώτημα στις εξετάσεις Ιστορίας έκρυβε παγίδες.

Φέτος ο διάλογος θα επικεντρωθεί στους χαμηλόβαθμους. Σε εκείνον ή εκείνη που πέρασε στο ΤΕΙ Κοζάνης με βαθμό κάτω της μονάδας. Πέρυσι όλοι ασχολήθηκαν με το γεγονός ότι η βάση του 10 άφηνε 20.000 κενές θέσεις. Οι επικριτές της βάσης ισχυρίζονταν ότι αφαιρεί ευκαιρίες για το μέλλον από νέα παιδιά και οι υποστηρικτές έφερναν το επιχείρημα για τις καφετέριες της επαρχίας. Η μόνη σοβαρή κριτική ήταν το ερώτημα «γιατί να είναι δέκα η βάση;». Μπορεί αυτός ο μαγικός αριθμός να βρίσκεται στο μέσον της βαθμολογικής κλίμακας, αλλά δεν παύει να είναι αυθαίρετος. Γιατί να μην ορίσουμε βάση το 12 ή ακόμη καλύτερα το 15, αφού θέλουμε να έχουμε στα πανεπιστήμια τους πιο ισχυρομνήμονες; Να θυμηθούμε ότι μοναδικό κριτήριο εισαγωγής είναι το πόσο καλά αποστηθίζουν έξι μαθήματα οι χιλιάδες υποψήφιοι.

Οι μόνοι που δεν ερωτώνται σ’ αυτό το πανηγύρι των βάσεων είναι εκείνοι που θα λουστούν τα αποτελέσματά του. Η ακαδημαϊκή κοινότητα θα δεχθεί τους πολλούς ή λίγους (αναλόγως πού θα θέσει αυθαίρετα τον πήχυ ο εκάστοτε υπουργός) φοιτητές. Ετσι κι αλλιώς οι τελευταίοι σε κάποια ΑΕΙ είναι πάντα περισσότεροι. Το υπουργείο Παιδείας δεν κάνει μόνο περιφερειακή· ασκεί και κοινωνική πολιτική. Με ένα φετβά θέτει και τα εξωεκπαιδευτικά κριτήρια των μετεγγραφών, ακόμη κι αν δεν έχουν τα προσόντα οι μετεγγραφέντες ή δεν χωράνε στη σχολή.

Τα πράγματα βέβαια θα ήταν διαφορετικά αν η αρμοδιότητα αποκεντρωνόταν, αν δηλαδή τα ίδια τα ιδρύματα έθεταν τον πήχυ εισαγωγής. Στο υπουργείο Παιδείας πρέπει να μείνει το μόνο πράγμα που διαχρονικά το ελληνικό κράτος κάνει καλά: οι εξετάσεις. Οχι σε έξι, αλλά σε όλα τα μαθήματα του λυκείου. Κάθε πανεπιστημιακό τμήμα μπορεί να δέχεται φοιτητές οι οποίοι θα έχουν εξετασθεί σε ένα συνδυασμό μαθημάτων, τα οποία φυσικά θα έχει προσδιορίσει (και θα σταθμίζει) η σχολή. Για παράδειγμα, μια οικονομική σχολή μπορεί να ζητάει από τους επίδοξους φοιτητές της να εξετασθούν στην Πολιτική Οικονομία, στα Μαθηματικά κ.λπ. Μια φυσικομαθηματική σχολή στα Μαθηματικά, στη Φυσική, στη Χημεία κ.ο.κ.

Στην παιδεία τα δοκιμάσαμε όλα: Δέσμες και παραδέσμες, 6 και 16 μαθήματα στις εισαγωγικές, βάση του 10 και βάση του 0,91. Ολα αποτυγχάνουν. Ενα μόνο δεν δοκιμάσαμε. Την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων. Ηρθε ο καιρός της. Αν μη τι άλλο θα γλιτώσουμε από την Ημέρα της Μαρμότας.