Η συμβουλή του Ταλλεϋράνδου και ο Πρωταγόρας...

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο εκάστοτε, είναι το τελευταίο ταμπού της εποχής που ξεκίνησε από τη Μεταπολίτευση και τελείωσε με τη χρεοκοπία. Θα έχετε προσέξει ότι η συνήθης «δημοκρατική» μας ασυδοσία υποχωρεί ενώπιον του εκάστοτε Προέδρου: η κριτική ασκείται πλαγίως και με σεβασμό (ειλικρινή ή όχι, αδιάφορο) και πάντα με σαφή τη διευκρίνιση ότι αφορά το πρόσωπο και όχι τον θεσμό. Βέβαια, στην εποχή μας που συντελούνται τόσο βαθιές και απότομες μεταβολές στην πολιτική, στην οικονομία, σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής, αλλάζει και η μεταχείριση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Δεν είναι καθόλου δύσκολο αυτό, ιδίως με πρόεδρο τον υπερδραστήριο Προκόπη Παυλόπουλο.

Ο προκάτοχός του, ο Κάρολος Παπούλιας, ως προς την άσκηση των καθηκόντων του, ήταν (εκ φύσεως, όχι από άποψη) οπαδός του Ταλλεϋράνδου. Είναι γνωστό ότι ο μεγάλος πολιτικός και διπλωμάτης της Γαλλίας θεωρούσε ότι ο ζήλος ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός της διπλωματίας – συνήθιζε μάλιστα να συμβουλεύει τους νεαρούς και φιλόδοξους διπλωμάτες, εφόσον τους συμπαθούσε, να χαλιναγωγούν τον ζήλο τους. Εννοούσε, φυσικά, τον επικίνδυνο και περιττό ζήλο του άσχετου. Εννοούσε, επίσης, τη διαπραγματευτική αξία που έχει υπό προϋποθέσεις η φαινομενική απουσία ζήλου: η υπολογισμένη ψυχρότητα και η απόσταση.
Ο ίδιος, άλλωστε, από το νεκροκρέβατό του, τους έψησε το ψάρι στα χείλη (κάποιοι λένε και από τις δύο μεριές...) για να υπογράψει τη συγγνώμη του προς τον Πάπα, με την οποία θα γινόταν ξανά δεκτός στη ρωμαιοκαθολική πίστη, την οποία –σημειωτέον– είχε υπηρετήσει ευδοκίμως ως νυμφευμένος επίσκοπος και μάλιστα με γνωστή εταίρα της εποχής. Ομως ο κίνδυνος που διατρέχει πάντα κάθε χιουμορίστας είναι ότι το χιούμορ δεν γίνεται πάντα αντιληπτό ούτε και εκτιμάται δεόντως, με αποτέλεσμα κάποιοι να το παίρνουν τοις μετρητοίς. Αλλά δεν πειράζει, έτσι ήταν πάντα...

Εν πάση περιπτώσει, η μόνη αμφιλεγόμενη πράξη του Καρόλου Παπούλια ήταν η υποχώρησή του ενώπιον των αγανακτισμένων αριστεριστών και χρυσαυγιτών στην παρέλαση της Θεσσαλονίκης, επί κυβερνήσεως ΓΑΠ. Ο Προκόπης Παυλόπουλος, όμως, κάθε εβδομάδα θα κάνει ή θα πει κάτι που προκαλεί συζητήσεις. Η τελευταία φορά ήταν με την αναφορά του στη μόνη σωζόμενη ρήση του Πρωταγόρα, ότι ο άνθρωπος είναι το μέτρο όλων των πραγμάτων («πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος» – ναι, αυτός το είπε πρώτος και όχι ο Τσοχατζόπουλος...), που θεωρήθηκε εναντίον του ευρώ, επειδή λίγοι θυμούνται από το σχολείο ότι «χρήμα» στα αρχαία ελληνικά είναι το «πράγμα», όχι το νόμισμα. Δεν του πέρασε από τον νου ότι ήταν μοιραίο η δήλωση να εκληφθεί ως επίθεση στο ευρώ από την πλειονότητα του ακροατηρίου του, που δεν ξέρουν τι σημαίνει «χρήμα» στα αρχαία; Θα έπρεπε όμως να του έχει περάσει, διότι είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οφείλει να υπολογίζει κάθε λέξη του.

Σέβομαι τον θεσμό, όσο και αν η γνώμη μου για εκείνον που τον ενσαρκώνει είναι γνωστή και καταγεγραμμένη τόσες φορές ώστε θα ήταν γελοίο να την αρνηθώ τώρα. Λόγω του σεβασμού αυτού, θα έλεγα ότι ο σημερινός Πρόεδρος θα πρέπει ίσως να περιορίσει τον ζήλο του, διότι αδικεί και τον εαυτό του. Είναι γνωστός ο θετικός ρόλος που έπαιξε το καλοκαίρι του 2015 για να κρατηθεί η χώρα στην Ευρωζώνη. Πολλοί θα θυμούνται και πώς του το ξεπλήρωσε αυτό ένας ταπεινωμένος Τσίπρας, κατά την επιστροφή του, προσφωνώντας τον, κατά πρωτοφανή τρόπο, στον ενικό.

Λιγότερος ζήλος, λοιπόν, καλό θα κάνει σε όλους μας. Αν δυσκολεύεται να το πετύχει ο Πρόεδρος, υπάρχουν τρόποι. Φερ’ ειπείν, ασκήσεις ζεν με τον προκάτοχό του. Μπορεί επίσης να ξεκινήσει γιόγκα, διαλογισμό. Αλλά και πιο πρωτότυποι τρόποι υπάρχουν, λ.χ., να καθιερώσει φιλολογικό σαλόνι κάθε απόγευμα, με κύριο ομιλητή πάντα τον κυρ Φώτη Κουβέλη και θέμα το μέλλον της Αριστεράς...

Του Στ. Κασιμάτη από την Κ.