Το παράδειγμα Ρέντσι και πώς ο Ιταλός πρωθυπουργός έχασε τους βουλευτές του...

Η Ιταλία είναι χώρα που έχει συνηθίσει τις κυβερνητικές κρίσεις – στη διάρκεια των οποίων πάντως συνεχίζει να λειτουργεί.

Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση Ρέντσι βρίσκεται εδώ και καιρό σε δυσχερή θέση, που προκλήθηκε από τη δυαρχία.

Ο Ματτέο Ρέντσι δεν είναι βουλευτής, αλλά είναι πρωθυπουργός. Αυτό, σε πρώτη φάση δεν δημιουργεί προβλήματα, καθώς σε όλον τον κόσμο μπορεί να υπάρξει εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός, ο οποίος – σε αντίθεση με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης – έχει τη θέση του στο κοινοβούλιο, την πρώτη θέση στα υπουργικά έδρανα.

Παρά το γεγονός, όμως, ότι στην αρχή – και χάρη στη μεγάλη δημοφιλία του Ρέντσι – τα πράγματα έμοιαζαν ειδυλλιακά, όλα άλλαξαν όταν ο Ιταλός πρωθυπουργός χρειάστηκε να πάρει κρίσιμες αποφάσεις, με τις οποίες διαφωνούσαν οι βουλευτές του κόμματός του.



Το αποτέλεσμα ήταν να χάσει μεγάλο μέρος των βουλευτών του στις ψηφοφορίες, να παραιτηθεί ακόμη και ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας και τελικά σήμερα η κυβέρνηση Ρέντσι να στηρίζεται στους βουλευτές της Νέας Κεντροδεξιάς του Αλφάνο, στους οποίους έχουν δοθεί και μερικά σημαντικά υπουργεία.

Συνοπτικά το ιστορικό της «περίπτωσης Ρέντσι» έχει ως εξής:

-Τον Απρίλιο του 2013, μετά την επανεκλογή στο προεδρικό αξίωμα του Τζιόρτζιο Ναπολιτάνο και την αποτυχία του Δημοκρατικού Κόμματος να εκλέξει Πρόεδρο από τους κόλπους του, παραιτήθηκαν ο γραμματέας του κόμματος Πιερλουίτζι Μπερσάνι και το σύνολο της ηγεσίας. Στη θέση του παρέμεινε ο δεύτερος γραμματέας, Ενρίκο Λέττα.

-Τον Σεπτέμβριο του 2013, ο Ματτέο Ρέντσι, δήμαρχος της Φλωρεντίας, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για τη θέση του γραμματέα του κόμματος.

-Τον Οκτώβριο του 2013, ο προστατευόμενος του Μπερλουσκόνι Αντζελίνο Αλφάνο, τέθηκε επικεφαλής της «ανταρσίας» στο Κόμμα του Λαού της Ελευθερίας του Μπερλουσκόνι και αποφάσισε να στηρίξει μαζί με ομάδα βουλευτών την κυβέρνηση του Ενρίκο Λέττα, επιταχύνοντας την πτώση του «Καβαλιέρε».

-Τον Δεκέμβριο του 2013, ο Ματτέο Ρέντσι εκλέγεται από τη βάση του Δημοκρατικού Κόμματος, εξασφαλίζοντας σχεδόν το 70% των ψήφων.

-Τον Ιανουάριο του 2014, ο προερχόμενος από το Δημοκρατικό Κόμμα υφυπουργός των Οικονομικών Στέφανο Φασίνα παραιτείται, όταν δεν γίνεται δεκτό το αίτημά του προς τον Λέττα να προχωρήσει σε ανασχηματισμό και δεν βρίσκει υποστήριξη στον νέο γραμματέα του κόμματος, Ρέντσι. «Για το αίτημα ποιου Φασίνα μιλάμε;», είχε ρωτήσει δηκτικά ο Ρέντσι.

-Τον ίδιο μήνα, το Δημοκρατικό Κόμμα εγκρίνει την πρόταση Ρέντσι για αλλαγή του εκλογικού νόμου, πλην όμως η ψηφοφορία σημαδεύεται από 34 αποχές. «Πολλοί με κατέκριναν διότι το Σάββατο συναντήθηκα με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Τι έπρεπε να κάνω; Να συζητήσω τον νόμο αυτό με το σκυλί του, τον Ντούντου;», διερωτήθηκε ο Ρέντσι κατά την διάρκεια της συνεδρίασης της ηγετικής ομάδας του κόμματός του. Σ’ εκείνη τη συνεδρίαση, ο Ρέντσι ήλθε σε σύγκρουση με τον Πρόεδρο του κόμματος, Τζιάννι Κούπερλο, που ανήκε στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος και ο οποίος τελικά παραιτήθηκε την επομένη, 21 Ιανουαρίου 2014.

-Τον Δεκέμβριο του 2014, οι αντιθέσεις μεταξύ του γραμματέα Ρέντσι και του πρωθυπουργού Λέττα φτάνουν σε κορύφωση. Ο Λέττα παρουσιάζει το δικό του κυβερνητικό πρόγραμμα, αψηφώντας τον (εξωκοινοβουλευτικό) αρχηγό του κόμματος, που τους τελευταίους μήνες κατηγορεί συνεχώς την κυβέρνηση την οποία στηρίζει για καθυστερήσεις και έλλειψη αποφασιστικότητας. Όλοι μιλούν για αδελφοκτόνο σπαραγμό στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος και θεωρείται βέβαιο ότι ο Ρέντσι σκοπεύει να ανατρέψει τον Λέττα, που ήταν ο δεύτερος εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός μετά τον Μάριο Μόντι.

-Στις 13 Φεβρουαρίου 2014, η ηγετική ομάδα του Δημοκρατικού Κόμματος εγκρίνει με 136 «ναι», 16 «όχι» και 2 αποχές, την εισήγηση Ρέντσι να αντικαταστήσει τον Λέττα στην πρωθυπουργία ως επικεφαλής μιας νέας κυβέρνησης η θητεία της οποίας πρόκειται να διαρκέσει μέχρι το 2018.. Την επομένη ο Ενρίκο Λέττα παραιτείται. Ο γραμματέας της Νέας Κεντροδεξιάς Αντζελίνο Αλφάνο ανακοινώνει την πρόθεσή του να στηρίξει μια κυβέρνηση υπό τον Ρέντσι, σημειώνοντας ότι «η κυβέρνηση Λέττα πέφτει αποκλειστικά και μόνο λόγω της εσωτερικής σύγκρουσης της κεντροαριστεράς». Προσθέτει μάλιστα ότι «νιώθει την υποχρέωση να εκφρασθεί με θερμότερο τρόπο από εκείνον που επέλεξαν οι εκπρόσωπο των Δημοκρατικών στην σημερινή τους συνεδρίαση», πολύ περισσότερο διότι χάρασσε πορεία «πάντα εν μέσω τρικυμίας».

-Στις 17 Φεβρουαρίου 2014 ο Πρόεδρος Ναπολιτάνο αναθέτει στον Ρέντσι εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Την επομένη ο Ρέντσι εξασφαλίζει και επίσημα τη στήριξη του Αλφάνο. Στις 21 Φεβρουαρίου ανακοινώνεται η σύνθεση της νέας κυβέρνησης, με τον Αλφάνο στη θέση του υπουργού των Εσωτερικών, ενώ η Νέα Κεντροδεξιά παίρνει και τα υπουργεία Μεταφορών και Υγείας. Στις 25 του μήνα ο Ρέντσι εξασφαλίζει την ψήφο εμπιστοσύνης της Γερουσίας, χωρίς όμως ευρεία πλειοψηφία (169 «ναι», και 139 «όχι»). Στη Βουλή, λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης με 378 θετικές ψήφους, 220 αρνητικές και μια αποχή. Παρών και ο Μπερσάνι, που λόγω της διαμάχης που είχε ξεσπάσει στο κόμμα, είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, από το οποίο μόλις είχε συνέλθει.

-Τον Απρίλιο ο Ρέντσι θα ζητήσει ξανά και θα πάρει την ψήφο εμπιστοσύνης της Γερουσίας και της Βουλής. Η διαδικασία θα επαναληφθεί και τον Μάιο, καθώς ο Ρέντσι εγκαινιάζει την τακτική να συνδέει την υπερψήδιση σοβαρών νομοθετημάτων με παροχή ψήφου εμπιστοσύνης – ακριβώς επειδή ευρισκόμενος εκτός κοινοβουλίου αισθάνεται συνεχώς την ανάγκη κοινοβουλευτικής επιβεβαίωσης.

-Πολλές φορές πάει η στάμνα στη βρύση, αλλά μια φορά σπάει. Στις 12 Ιουνίου 2014 δεκατρείς γερουσιαστές του Δημοκρατικού Κόμματος αποφάσισαν να αποχωρήσουν προσωρινά από την ομάδα τους στην Γερουσία, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αντικατάσταση του κεντροαριστερού γερουσιαστής και δημοσιογράφου Κορραντίνο Μινέο, ο οποίος ήταν μέχρι εκείνη την ώρα μέλος της επιτροπής της Γερουσίας αρμόδιας για τις θεσμικές αλλαγές. Ο Μινέο είχε δηλώσει την κάθετη αντίθεσή του στην εκλογική μεταρρύθμιση που προωθεί ο Ιταλός πρωθυπουργός και η ψήφος του θα μπορούσε να είναι καθοριστική για την διαμόρφωση του τελικού κειμένου που θα εκαλείτο να υπερψηφίσει ή να απορρίψει η ολομέλεια της Γερουσίας.

Οι δεκατρείς γερουσιαστές των «Δημοκρατικών», οι οποίοι ανήκουν στην εσωκομματική αντιπολίτευση, σε ανακοίνωσή τους έκαναν λόγο για «περιθωριοποίηση των ιδεών που κάποιοι θεωρούν ανορθόδοξες», προσθέτοντας ότι «με τον τρόπο αυτό παραβιάζεται ανοικτά το Σύνταγμα της χώρας».

 Από την Κίνα όπου βρίσκεται, ο Ρέντσι απαντά: «Δεν αφήνουμε σε κανέναν το δικαίωμα του βέτο. Μετρά πολύ περισσότερο η ψήφος των πολιτών από το βέτο μεμονωμένων πολιτικών που θέλουν να μπλοκάρουν τις μεταρρυθμίσεις».

 -Στις 31 Ιουλίου 2014, η κυβέρνηση Ρέντσι μειοψήφησε στην Γερουσία, κατά την διάρκεια της συζήτησης για την έγκριση του σχεδίου νόμου για τις θεσμικές αλλαγές.

-Τον Σεπτέμβριο του 2014 και εξαιτίας των μεταρρυθμίσεων στις εργασιακές σχέσεις που προωθεί, οι σχέσεις του Ρέντσι με την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του επιδεινώνονται (ήδη είχαν δεχθεί πλήγμα λόγω της απόφασης για πάγωμα των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων). «Με εμένα την έχετε άσχημα, θέλω να αλλάξω την Ιταλία», είπε ο Ρέντσιαπευθυνόμενος στην εσωκομματική αντιπολίτευση. «Από τον Ρέντσι απαιτώ σεβασμό, θέλω να μας συμπεριφέρεται όπως ακριβώς στον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Θεωρεί ότι εκπροσωπούμε την παλιά φρουρά, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος ο οποίος ταυτίζεται περισσότερο με την παλιά πολιτική φρουρά, απ' ό,τι ο Μπερλουσκόνι», απάντησε καυστικά ο πρώην ηγέτης του κόμματος, Πιερλουίτζι Μπερσάνι. Τον Οκτώβριο, η εσωκομματική αντιπολίτευση κάλεσε τον Ρέντσι να μην συνδέσει το συγκεκριμένο νομοθέτημα με ψήφο εμπιστοσύνης. Ωστόσο, ο Ρέντσι προχωρά σε ψήφο εμπιστοσύνης και κερδίζει με μόλις τέσσερις ψήφους και με απώλειες από το κόμμα του: Δύο «δημοκρατικοί» γερουσιαστές επέλεξαν την αποχή, ένα τρίτος έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης αλλά αμέσως μετά παραιτήθηκε, ενώ άλλοι τριάντα πέντε βουλευτές και γερουσιαστές του κόμματος του Ρέντσι ζήτησαν να βελτιωθεί το εν λόγω μέτρο, πριν από την έγκρισή του από τη Βουλή.

-Τον Δεκέμβριο του 2014, ο Ρέντσι κερδίζει την ψήφο εμπιστοσύνης της Γερουσίας με αφορμή την ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό. Σημειώστε ότι στην Ιταλία η διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης συνηθίζεται προκειμένου να περνούν τα νομοθετήματα χωρίς μεγάλη συζήτηση, πλην όμως ο Ρέντσι το έπραξε και όσον αφορά στον προϋπολογισμό. Ο προϋπολογισμός εγκρίνεται και από τη Βουλή.

-Στις 31 Ιανουαρίου 2015 ο Ρέντσι καταφέρνει να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Σέρτζιο Ματαρέλλα.

-Στις 15 Απριλίου 2015, ο Ρομπέρτο Σπεράντσα, ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος (PD), παραιτείται σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το νομοσχέδιο που αφορά την μεταρρύθμιση του ιταλικού εκλογικού συστήματος. Ο Σπεράντσα ανήκει σε μια ομάδα περίπου 100 βουλευτών της κεντροαριστεράς οι οποίοι προβάλλουν αντίσταση στα σχέδια τροποποίησης του εκλογικού συστήματος. Αρκετοί εξ αυτών αποχώρησαν από μια εκδήλωση του κόμματος, όπως και ο ίδιος ο πρόεδρος της ΚΟ του PD. Οι «αντάρτες» στο PD δυσφορούν για αρκετές διαστάσεις της μεταρρύθμισης, κυρίως το ότι οι ηγέτες των κομμάτων θα μπορούν να επιλέγουν προσωπικά τους επικεφαλής των ψηφοδελτίων. Ο Ρέντσι αποφασίζει και πάλι να συνδέσει την έγκριση του εκλογικού νόμου με παροχή ψήφου εμπιστοσύνης, ενώ η εσωκομματική του αντιπολίτευση τον προειδοποιεί για άλλη μια φορά να μην το κάνει.

-Στις 28 Απριλίου 2015 ο Ρέντσι ζητά ξανά ψήφο εμπιστοσύνης και μάλιστα μέσω τριών ψηφοφοριών. Η στρατηγική του  έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις στο εσωτερικό του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος. Γνωστά στελέχη του, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Ενρίκο Λέττα, ο πρώην γραμματέας του κόμματος Πιερλουίτζι Μπερσάνι και η πρώην πρόεδρός του Ρόζι Μπίντι, κάνουν γνωστό ότι δεν εννοούν να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.

Η κεντροαριστερά εμφανίζεται βαθιά διχασμένη: «Η φύση και η διάθεση του Ρέντσι δεν είναι θετική», δήλωσε ο Πιερλουίτζι Μπερσάνι, ενώ ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Στέφανο Φασίνα τόνισε πως «με την στρατηγική του ο Ρέντσι ζητά μια εν λευκώ εξουσιοδότηση και αυτό είναι κάτι το απαράδεκτο».

Στις ψηφοφορίες που ακολουθούν, ο Ρέντσι βλέπει να φυλλοροεί η Κοινοβουλευτική του Ομάδα. Στην πρώτη ψήφο εμπιστοσύνης 38 βουλευτές του αποφασίζουν να μην είναι παρόντες στην αίθουσα της Βουλής την ώρα της ψηφοφορίας. Η ψήφος εξασφαλίζεται, αλλά με τραυματισμούς, καθώς οι 38 επιλέγουν την ίδια στάση και στις επόμενες ψηφοφορίες.

-Στις 4 Μαΐου 2015, ημέρα της τελευταίας ψηφοφορίας, η οποία αυτή τη φορά ήταν μυστική,

μέρος της εσωτερικής αντιπολίτευσης του Δημοκρατικού Κόμματος αποφάσισε να καταψηφίσει τον νέο εκλογικό νόμο.

-Στις 6 Μαΐου 2015 ο Ρέντσι βρέθηκε αντιμέτωπος με την αποχώρηση ενός προβεβλημένου στελέχους του Δημοκρατικού Κόμματος, εξέλιξη που δείχνει ότι οι αυξανόμενες εσωκομματικές διαφωνίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους «αντάρτες» να εγκαταλείψουν το κυβερνών κόμμα. Ο βουλευτής Τζουζέπε Τσιβάτι, πρώην στενός συνεργάτης του Ρέντσι, ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει το PD λόγω των διαφωνιών του με τον πρωθυπουργό, ο οποίος, όπως κατήγγειλε, έχει επιβάλει δεξιά στροφή και δεν ανέχεται τον εσωκομματικό διάλογο. Την ίδια ώρα, περίπου 50 «αντάρτες» αρνήθηκαν να υπερψηφίσουν τη μεταρρύθμιση.

-Την 1η Ιουνίου 2015, στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, ο Ματτέο Ρέντσι βγαίνει αποδυναμωμένος από τις διαφωνίες στο εσωτερικό του κόμματός του και την ενίσχυση της ψήφου διαμαρτυρίας που κατευθύνθηκε προς το Κίνημα των 5 Αστέρων και τη Λέγκα του Βορρά, χάνοντας είκοσι ολόκληρες μονάδες. Στον δεύτερο γύρο, στις 15 Ιουνίου, το Δημοκρατικό Κόμμα και οι σύμμαχοί του ηττήθηκαν στην Βενετία, αλλά και στις πόλεις Αρέτσο (κεντρική Ιταλία), Ματέρα (στην νότια περιφέρεια Μπαζιλικάτα) και Νουόρο, στην Σαρδηνία.

-Στα τέλη Ιουνίου, η δημοτικότητα του Ρέντσι εμφανίζεται μειωμένη κατά 33% μέσα σε έναν χρόνο, ενώ ο ιταλικός Τύπος δεν σταματά να υπενθυμίζει ότι η δεδηλωμένη σε Βουλή και Γερουσία στηρίζεται πλέον στις ψήφους των βουλευτών της Νέας Κεντροδεξιάς.

www.elzoni.gr