Μοιραίον φυγείν αδύνατον Αλέξη...

Πολύ καιρό πριν την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον κ. Τσίπρα η εκτίμηση της στήλης ήταν πως η χώρα οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην πλήρη και ανεξέλεγκτη κατάρρευση.

Η τελευταία ευκαιρία (στο και πέντε της ιστορίας) αυτής της χώρας να αποφύγει την ολοσχερή κατάρρευση ήταν το 2010 όταν με τη χρεοκοπία δεν προχώρησε σε ριζικές μεταρρυθμίσεις υπό μια κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας.

Το "λίπος" που είχε συσσωρεύσει η ελληνική κοινωνία επί δεκαετίες και η μεταφορά του μέσω φορολόγησης από τους τραπεζικούς λογαριασμούς στα δημόσια ταμεία και από εκεί μέσω μισθών και συντάξεων σε εισαγωγές αγαθών, απέτρεψε την κατάρρευση.
Το 2010 οι κ.κ.  Σαμαράς και Τσίπρας  αντί να συνδράμουν σε μια κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας προτίμησαν να φτιάξουν την πολιτική τους προίκα διαχειριζόμενοι τη λαϊκή και αστική δυσαρέσκεια μιας κοινωνίας εθισμένης σε μια ευημερία με δανεικά.

Ο κ. Σαμαράς όπως και ο Γ. Παπανδρέου στάθηκαν τυχεροί μιας και ο λαός τους απομάκρυνε νωρίς από την εξουσία και την άμεση διαχείριση μιας κατάρρευσης.

Για τον κ. Τσίπρα ισχύει αυτό που ισχύει για όσους δεν έχουν επίγνωση της ιστορίας και άρα και των βαθμιαίων και ριζικών μεταστροφών της κοινής γνώμης. Θυμίζει τις περιπτώσεις όσων στην ιστορία εξέλαβαν την ατυχία τους για τύχη.

Ο κ. Τσίπρας προεκλογικά αναδείκνυε το ζήτημα του χρέους ως πρωταρχικό για την επίλυση του ελληνικού προβλήματος. Το γεγονός πως το αναδεικνύει και μετεκλογικά σημαίνει πως δεν ψεύδεται αλλά πως εκτιμά λάθος το ελληνικό πρόβλημα. Αυτή τη στιγμή το χρέος είναι το μικρότερο πρόβλημα της Ελλάδας. Ακόμη και να της το χαρίσουν όλο η κατάσταση λίγο θα αλλάξει και η κατάρρευση μόνο κατά τι θα καθυστερήσει.

Με ρωτάνε συχνά γιατί χρησιμοποιώ τη λέξη κατάρρευση και τι ακριβώς σημαίνει αυτή:

α)Κατ’ αρχήν κατάρρευση των δημοσίων εσόδων σημαίνει βαθμιαία μείωση των εσόδων του δημοσίου, γεγονός που αυτόματα οδηγεί στη μείωση των δαπανών.

Πως έχουν τα πράγματα: Παρά το γεγονός πως Ιούλιο και Αύγουστο όλοι όσοι διέθεταν χρήματα στις τράπεζες έτρεξαν να πληρώσουν φόρους και εισφορές από το φόβο ενός "κουρέματος" των καταθέσεων, στο 8μηνο του 2015 τα δημόσια έσοδα ήταν κατά 4 δισ. λιγότερα των στόχων του προϋπολογισμού. Το κράτος έχει κηρύξει ήδη στάση πληρωμών καθώς καταβάλει μόνο με οριακές δυνατότητες μισθούς και συντάξεις. Καθώς η κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται στην οικονομία, η αύξηση των φόρων τους προσεχείς μήνες είναι απίθανο να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση. Θα μπορούσε κάποιος να διαπιστώσει στοιχεία αντιστροφής του κλίματος αν δει επιστροφή των καταθέσεων στις τράπεζες και εισροή επενδύσεων σε μη μονοπωλιακούς τομείς όπως τα λιμάνια και τα αεροδρόμια.

β) Κατάρρευση των ασφαλιστικών ταμείων σημαίνει βαθμιαία μείωση των εσόδων των ταμείων.

Πως έχουν τα πράγματα: Τα ασφαλιστικά ταμεία εδώ και χρόνια δεν καλύπτουν το σύνολο των συντάξεων που καταβάλλουν και λαμβάνουν κρατική ενίσχυση περί τα 10 δισ. ευρώ, το ένα τρίτο περίπου του συνόλου. Η Ελλάδα έχει 3 εκατ. συνταξιούχους (2,65 εκατ. ήδη και 400 χιλ. που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα και περιμένουν). Από την άλλη έχει 2,5 εκατ. εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και 1,5 εκατ. ανέργους. Αν δεν υπήρχαν άνεργοι και είχαμε 4 εκατ. εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα θα είχαμε μια αναλογία 1,33 εργαζόμενος για κάθε συνταξιούχο. Η πιο ήπια αναλογία για ένα βιώσιμο ασφαλιστικό απαιτεί 4 εργαζόμενους για κάθε συνταξιούχο. Έχει καταρρεύσει ή όχι το ασφαλιστικό λοιπόν;

γ)Κατάρρευση της οικονομίας σημαίνει βαθμιαία μείωση των επενδύσεων δηλ. αύξηση της αποεπένδυσης (όχι απλά μη αύξηση των επενδύσεων αλλά μη αντικατατάσταση παλαιών ή και φυγή τους από τη χώρα).

Πως έχουν τα πράγματα: Ιδού πως περιγράφει την κατάσταση η Δήμητρα Καδδά στο Capital.gr της 15 Ιανουαρίου 2015: "Ο μεγάλος χαμένος της κρίσης είναι αναμφίβολα ο επενδυτικός ιστός της χώρας που κυριολεκτικά εξαϋλώθηκε με απώλεια μόνο έως το 2012 του 62% των ακαθάριστων επενδυτικών κεφαλαίων (από τα 61,6 στα 37,7 δισ. ευρώ), όταν το ΑΕΠ περιορίστηκε κατά 25% ενώ άλλοι τομείς, όπως το δημόσιο, υπέστη πολύ μικρότερη μείωση. Μετά την αναρρίχηση της αριστεράς στην εξουσία η έξοδος έχει προσλάβει μαζικές διαστάσεις. Οι πληροφορίες θέλουν μέχρι και θερμοκήπια να φορτώνονται σε φορτηγά και να μεταφέρονται στη Βουλγαρία".

δ)Κατάρρευση της κοινωνίας σημαίνει μαζική φυγή των νέων και ικανών προκειμένου να αναζητήσουν καλύτερη τύχη σε κάποια άλλη χώρα.

Πως έχουν τα πράγματα: Η φυγή των νέων είναι μαζική τα τελευταία χρόνια και συνεχίζεται αθρόα. Σε αυτό το πρώτο στάδιο αποχωρούν όσοι διαθέτουν υψηλή ειδίκευση (γιατροί, μηχανικοί κλπ). Στη συνέχεια η απώλεια από την οικονομία και κοινωνία του πλέον δυναμικού κομματιού που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και πλούτο και για τους άλλους θα οδηγήσει στη μαζική έξοδο και των ανειδίκευτων (μεταξύ των οποίων συνταξιούχων και εργαζομένων στο δημόσιο λόγω αδυναμίας καταβολής μισθών και συντάξεων...) με συνθήκες ανάλογες αυτών της εξόδου από την Ανατολική Ευρώπη μετά την κατάρρευση της σοβιετίας.

ε)Δημογραφική κατάρρευση σημαίνει βαθμιαία αύξηση του μέσου όρου της ηλικίας μιας κοινωνίας λόγω μείωσης της γεννήσεων.

Πως έχουν τα πράγματα: "Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα των Ηλικιωμένων, η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία, η Ελλάδα είναι μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον υψηλότερο ρυθμό γήρανσης του πληθυσμού: το διάστημα 2001-2006 αυξήθηκε ο αριθμός των ηλικιωμένων κατά 21,4%, έναντι 17,2% που ήταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. Σε παγκόσμια κλίμακα καταλαμβάνει την πέμπτη θέση μεταξύ των χωρών που γηράσκουν ταχύτατα, μετά την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Ισπανία και την Πορτογαλία.  Στη χώρα μας τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών αποτελούν σήμερα το 27% του πληθυσμού, ποσοστό που εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 33% το 2030 και στο 40,8% το 2050. Αντίστοιχα, τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών στη χώρα μας από 19,3% του πληθυσμού που είναι σήμερα θα φτάσουν να αντιπροσωπεύουν το 30% το 2030…" Καθημερινή 1 Οκτωβρίου 2015.

ζ) Κατάρρευση της δικαιοσύνης σημαίνει να προκύπτει σήμερα μια διαφορά να καταφεύγεις στη δικαιοσύνη και η υπόθεσή σου να τελεσιδικεί μετά μια δεκαετία.

Πως έχουν τα πράγματα: Έτσι και χειρότερα.

η)Ηθική κατάρρευση μιας κοινωνίας σημαίνει να επιβραβεύονται οι κλέφτες και οι παιδεραστές π.χ. όπως με την περίπτωση της επιστροφής των επιόρκων με τη ρύθμιση Κατρούγκαλου.

Ηθική κατάρρευση σημαίνει το 12% προμήθεια Κατρούγκαλου ή το να έχει ο υπουργός των οικονομικών και άλλοι ανώτατοι αξιωματούχοι μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε ξένες τράπεζες και να κατηγορούν τους απλούς πολίτες γιατί κάνουν το ίδιο.

Ηθική κατάρρευση σημαίνει η κυβέρνηση να εφαρμόζει τις ιδεοληψίες του κάθε κ. Μπαλτά για την αριστεία και τη μη αξιολόγηση στα δημόσια σχολεία και ο πρωθυπουργός να στέλνει τα δικά του παιδιά σε ιδιωτικό σχολείο...

Ηθική κατάρρευση σημαίνει ο πρωθυπουργός (πρώην) να υβρίζει δημόσια τον Επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Εσόδων γιατί  απαίτησε από οικονομικό παράγοντα να καταβάλει 7 εκατ. ευρώ που χρωστούσε στο δημόσιο ταμείο.

Θα μπορούσα να αναφέρω δεκάδες παραδείγματα που ενισχύουν την εκτίμηση πως ακόμη και αν τα κάναμε όλα σωστά από εδώ και πέρα δύσκολα θα αντιστρεφόταν η πορεία προς την ολοσχερή κατάρρευση που έχει δρομολογήσει η χώρα μας.

Τα παραπάνω αποτελούν τα βασικά αίτια τα οποία οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην ολοσχερή κατάρρευση προσεχώς της οικονομίας και των δημοσίων εσόδων και κατά συνέπεια σε απροσδιόριστες πολιτικές εξελίξεις.

Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί ενώ αυτά είναι φανερά οι δανειστές συνεχίζουν να δίνουν περισσότερα δάνεια στην Ελλάδα έναντι φορομπηχτικών και άρα αδιέξοδων μνημονίων;

Δεν το γνωρίζω, χωρίς να υπερεκτιμώ ούτε τις δυνατότητες αντίληψης της ελληνικής πραγματικότητας που έχουν ούτε τα αδιέξοδα της ίδιας της Ευρώπης. Αμηχανία υπάρχει στις κινήσεις των Ευρωπαίων και καθώς και  διάθεση μετάθεσης του μοιραίου όσο γίνεται για αργότερα. Οι Αμερικάνοι στο βαθμό που δεν βάζουν το χέρι στην τσέπη, ακολουθούν την ελληνική λαϊκή βούληση με στόχο τη διατήρηση της επιρροής στη γεωγραφική θέση και την επομένη, ασχέτως πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων. Όταν έβαλαν το χέρι στην τσέπη με το σχέδιο Μάρσαλ η παρουσία τους εδώ και ο έλεγχος της διακυβέρνησης ήταν ασφυκτικότερος της τρόικας.

2)Η έξοδος...

Από τον τοίχο του Aristotelis Aivaliotis στο φ/β

"Είναι η τελευταία φορά που παίζει" μου είπε η διπλανή μου, μητέρα ενός πιτσιρικά που παίζει ποδόσφαιρο με το δικό μου μικρό ηγεμόνα, καθώς παρακολουθούσαμε, αρκετοί κηδεμόνες σε ρόλο θεατών την προπόνηση της παιδικής ποδοσφαιρικής ομάδας. "Την άλλη εβδομάδα φεύγουμε οικογενειακώς στην Αυστραλία".

Παίρνουν μαζί και τους παππούδες.

"Βρήκα δουλειά στην Σαουδική Αραβία και φεύγω", μου είπε προχτές φίλος, μηχανικός, όταν συναντηθήκαμε. "Έχει δουλειά εκεί για πέντε χρόνια, θα δω πόσο μπορώ να αντέξω".

"Έλα και εσύ μαζί, να πάμε στη Γκάνα" μου είπε άλλος φίλος πριν μερικές μέρες. "Έχει να κάνουμε πράγματα, με παρέα θα ξεπεράσουμε καλύτερα τα προβλήματα προσαρμογής".

"Τελείωσε ο γιος μου το μεταπτυχιακό στην Αγγλία και βρήκε αμέσως δουλειά.", αυτό και αν είναι κοινό αφήγημα, πολλών φίλων. "Δεν σκέπτεται να ξαναγυρίσει, άλλωστε οι περισσότεροι φίλοι του είναι και αυτοί εκεί, θα συγκατοικήσει με δύο από αυτούς".

Για να μην μετρήσω πόσοι, εκατοντάδες, διαδικτυακοί μου φίλοι, γεννημένοι στην Ελλάδα, είναι εγκατεστημένοι στα 4 σημεία του ορίζοντα, από όπου με τροφοδοτούν με ωραίες ιστορίες από τη ζωή εκεί.

Ασχολούμαστε πολύ με τη φυγή κεφαλαίων από την Ελλάδα. Ωστόσο αυτό δεν είναι το μείζον. Τα κεφάλαια είναι "ρευστά", όσο εύκολα φεύγουν από κάπου τόσο εύκολα (λέμε τώρα...) είναι να ξαναγυρίσουν.

Το μεγαλύτερο μας πρόβλημα είναι η φυγή των ανθρώπων. Γιατί οι άνθρωποι δεν είναι τόσο "ρευστοί", έχουν την τάση να ριζώνουν εκεί που οργανώνουν τη ζωή τους.

Έχω την αίσθηση, από την εμπειρία του δικού μου μικρόκοσμου, ότι η "έξοδος των Ελλήνων" από τη χώρα τους, που έχει ήδη αρχίσει εδώ και λίγα χρόνια, όπως δείχνουν οι στατιστικές, εντείνεται ημέρα με την ημέρα.

Και δεν είναι μόνο οι Έλληνες. Φεύγουν και οι μετανάστες, εκείνοι οι παλιοί της δεκαετίας του 1990, αλλά και οι πιο πρόσφατοι, εκείνοι που πλημμύρισαν τις γειτονιές των Αθηνών τη δεκαετία του 2000 και τροφοδότησαν την ξενοφοβία της ΧΑ.

Ακόμη και οι τωρινοί πρόσφυγες, οι Σύριοι και οι άλλοι της Κεντρικής Ασίας, η μεγαλύτερη έγνοια που έχουν είναι πως να φύγουν μια ώρα αρχύτερα από τα δικά μας εδάφη, να ψάξουν βορειότερα τη "Γη της Επαγγελίας" τους.

Η Ελλάδα δεν είναι ακόμη μία έρημη χώρα. Όμως η άμμος κερδίζει καθημερινά, μέτρο το μέτρο, χώρο από το καλλιεργημένο μας χωράφι. Με τους ανθρώπους να φεύγουν, και δεν φεύγουν πια μόνο οι νέοι, κινδυνεύουμε να γίνουμε μία έρημος, Σαχάρα.

Αν χρειαζόμαστε, απελπισμένα, νέες επενδύσεις, νέες μεγάλες επενδύσεις, δεν είναι πια ζήτημα που αφορά αν θα περάσουμε καλύτερα, δεν αφορά την ευημερία μας απλά. Τις χρειαζόμαστε για να κρατήσουμε τους ανθρώπους μας εδώ, τις χρειαζόμαστε για να αμυνθούμε απέναντι σε έναν κίνδυνο, θανάσιμο. Οι άνθρωποι είναι το μέγιστο κεφάλαιο μίας χώρας.

Πρέπει να κάνουμε ότι απαιτείται, δηλαδή τα πάντα, για να σταματήσουμε την αιμορραγία.

Του Κώστα Στούπα Capital.gr