«Ασφυξία» προκαλεί η έλλειψη ρευστότητας (και κάποιοι ονειρεύονται έκτακτες εισφορές...)!

Αγώνα επιβίωσης δίνουν καθημερινά τράπεζες, επιχειρήσεις και επαγγελματίες, καθώς παρά την ανακούφιση που προκάλεσε η συμφωνία κυβέρνησης - εταίρων, οι συνθήκες στην οικονομία επιδεινώνονται δημιουργώντας ένα ασφυκτικό περιβάλλον.

Το μέγα πρόβλημα δεν είναι άλλο από την κατάσταση ρευστότητας: έχουμε επιστρέψει σε κατάσταση φαύλου κύκλου όπου κανένας δεν πληρώνει κανέναν και κυριαρχεί η αβεβαιότητα για την έκβαση της ελληνικής υπόθεσης. Οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά περίπου 23 δισ. ευρώ το τελευταίο τρίμηνο, οι τράπεζες έχουν χάσει περίπου 9 δισ. ευρώ από τον αποκλεισμό τους από τη διατραπεζική αγορά ενώ τουλάχιστον ρευστότητα 3 δισ. ευρώ έχει απορροφήσει από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα το Δημόσιο μέσω εντόκων γραμματίων.



Οπως εκτιμούν επιχειρηματίες και στελέχη τραπεζών, η τετράμηνη συμφωνία μπορεί να γλίτωσε τη χώρα από τα χειρότερα, ωστόσο δεν μας γλίτωσε από δύο, εν δυνάμει καταστροφικές, ελλείψεις: την απουσία ρευστότητας και την απουσία εμπιστοσύνης. «Μπορεί η χώρα να βρίσκεται σε πρόγραμμα και σε συνεννόηση με τους εταίρους, ωστόσο, η αβεβαιότητα και η πιστωτική ασφυξία διατηρούνται δημιουργώντας τον κίνδυνο μιας εσωτερικής κατάρρευσης της οικονομίας», υπογραμμίζουν.

Η εικόνα στο τραπεζικό σύστημα και τις επιχειρήσεις διαμορφώνεται ζοφερή:

• Οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά περίπου 23 δισ. ευρώ από το τέλος Νοεμβρίου 2014 μέχρι τώρα και διαμορφώνονται στο χαμηλότερο επίπεδο από το ξέσπασμα της κρίσης. Στα επιτελεία των τραπεζών επικρατεί ανησυχία ότι όσο παραμένουν η αβεβαιότητα και οι αμφιβολίες για το πώς θα ολοκληρωθούν η αξιολόγηση του προγράμματος και η νέα συμφωνία είναι πολύ δύσκολο να δούμε σημαντική επιστροφή καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα.

• Η ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας οδηγεί τις τράπεζες σε χορηγήσεις δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, με το σταγονόμετρο. Η περιστολή των δανειοδοτήσεων δεν αφορά μόνο τις χορηγήσεις νέων δανείων αλλά και τον περιορισμό των υπαρχόντων πιστωτικών γραμμών. Δίχως τα απαραίτητα κεφάλαια κίνησης, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους σε προμηθευτές ενώ συχνά αδυνατούν να καταβάλουν τις αμοιβές στο προσωπικό τους. Οι εταιρείες που εισάγουν πρώτες ύλες ή μηχανολογικό εξοπλισμό βρίσκονται υπό ακόμα μεγαλύτερη πίεση, καθώς πρέπει να εξοφλούν το σύνολο της οφειλής με την παραγγελία λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης.

• Οι απώλειες στη ρευστότητα αντιμετωπίζονται με ρευστότητα που χορηγείται από το ευρωσύστημα. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της ρευστότητας έρχεται μέσω του έκτακτου μηχανισμού, του ELA. Το ELA έχει δύο μεγάλα μειονεκτήματα: χορηγείται με υψηλότερο κόστος (1,55% έναντι 0,05% της βασικής ρευστότητας που χορηγεί η ΕΚΤ) και έχει πολύ βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Η αύξηση του κόστους του χρήματος, λόγω ELA, εκτιμάται ότι θα κοστίσει 1 δισ. ευρώ στις τράπεζες.

Ο κ. Στουρνάρας

Την ανάγκη να καταλήξουμε σύντομα σε μια αμοιβαίως επωφελή τελική συμφωνία, ώστε να αρθούν οι αβεβαιότητες και να επιστρέψουμε σε θετική τροχιά υπογράμμισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) κ. Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στη γενική συνέλευση των μετόχων της τράπεζας. «Την κρίσιμη αυτή στιγμή απαιτείται συντεταγμένη εθνική προσπάθεια, σε στενή συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς, για να διασφαλιστούν οι θυσίες των Ελλήνων πολιτών και να συνεχιστεί η ανασυγκρότηση της οικονομίας με στόχο τη διατηρήσιμη ανάπτυξη» τόνισε ο διοικητής. Σε διαφορετική περίπτωση προειδοποίησε ο κ. Στουρνάρας «μια ρήξη με τους εταίρους θα είχε ανυπολόγιστες συνέπειες για την ελληνική οικονομία και όχι μόνο».

Την ίδια στιγμή, ο επιχειρηματικός κόσμος στέλνει απεγνωσμένα μηνύματα διάσωσης της ρευστότητας στην αγορά ή τουλάχιστον ό,τι έχει μείνει από αυτή. Οι ξένοι προμηθευτές επιμένουν να ζητούν προκαταβολικά την εξόφληση του συνόλου ή τουλάχιστον του μεγαλύτερου μέρους των παραγγελιών τους. Το αποτέλεσμα; Ελλείψει ρευστού πολλές από αυτές ακυρώνονται, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο το κλίμα.

Οι τράπεζες, που γίνονται αποδέκτες αιτημάτων για χρηματοδοτική ενίσχυση, «σηκώνουν τα χέρια ψηλά». Τα μέσα που έχουν, πλέον, είναι ελάχιστα. Τελευταία, δε παρατηρείται και το εξής φαινόμενο: Ενώ πολλοί ζητούν ρυθμίσεις δανείων για να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους, όταν έρχεται η ώρα της κρίσης προτιμούν να τις...μεταθέσουν για αργότερα. Πρόσφατα, μεγάλη τράπεζα έστειλε 30.000 επιστολές προς δανειολήπτες - πελάτες της και τους καλούσε σε ρύθμιση με βάση τον νόμο Δένδια. Οι απαντήσεις που έλαβε ήταν... 20. Προφανώς, όλοι οι υπόλοιποι προτίμησαν είτε να αγνοήσουν εντελώς την προοπτική είτε να περιμένουν άλλη, καλύτερη, ευκαιρία. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ρυθμίσεις για τις οφειλές προς το Δημόσιο. Και κάπως έτσι λιγοστεύει η ρευστότητα...

Των ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ, ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΝΤΕΛΑ από την Κ.