Το μάθημα από τη Βενεζουέλα...

Υπήρξε το όνειρο πολλών να γίνουμε κάτι σαν Βενεζουέλα της Ευρώπης. Αλλοι το προτιμούσαν πολιτικά (π.χ. μέλη και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που θαμπώθηκαν από τα σοσιαλιστικά «επιτεύγματα» του συντρόφου Τσάβες) και άλλοι οικονομικά, δηλαδή όλοι εκείνοι που ζηλεύουν τα τεράστια κοιτάσματα υδρογονανθράκων της· και ουχί υδατανθράκων της που έλεγε ο κ. Παναγιώτης Καμμένος. Πράγματι! Η Βενεζουέλα είναι η 12η χώρα στην εξόρυξη πετρελαίου παγκοσμίως με 2,5 εκατομμύρια βαρέλια ετησίως και 27η σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο με παραγωγή 23,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως.



Τι πρόβλημα όμως έχει και η οικονομία της βρίσκεται σε κρίση από το 2003; Πολλά, τόσα που, όπως γράφει ο Economist, «η κεντρική τράπεζα της χώρας (BVC) από την αρχή της χρονιάς δεν δίνει στοιχεία για την εξέλιξη του ΑΕΠ και καθυστερεί δύο μήνες την ανακοίνωση των στοιχείων του πληθωρισμού. Πηγές της κεντρικής τράπεζας λένε ότι ο ετήσιος πληθωρισμός είναι άνω του 60% και το ΑΕΠ έπεσε 5% μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2014. Οι ελλείψεις σε φαγητό, φάρμακα και άλλα βασικά αγαθά (όπως είναι ανταλλακτικά και λάστιχα αυτοκινήτων) έχουν φτάσει σε κρίσιμο επίπεδο» (Venezuela’s economy. The death of pragmatism, 3.9.2014). Και όλα αυτά σε μια χώρα που είναι ένατη στις εξαγωγές πετρελαίου· πουλάει 1,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως.

Το πρόβλημα της χώρας δεν είναι αμιγώς ιδεολογικό. Οπως γράφει ο Economist, «αν και ο πρόεδρος της χώρα έχει δηλώσει επανειλημμένως τη θέλησή του να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, δεν κατάφερε να τις πραγματοποιήσει γιατί δεν μπόρεσε να επιτύχει συναίνεση μεταξύ των διάφορων συνιστωσών της κυβέρνησής του. Πολλοί αντιτίθενται ιδεολογικά σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις, που τις αποκαλούν “νεοφιλελεύθερες”. Αλλοι απλώς φοβούνται τις βραχυχρόνιες επιπτώσεις από την άνοδο των τιμών και την πιθανή απώλεια της πλειοψηφίας στο Κοινοβούλιο στις εκλογές που θα γίνουν του χρόνου. Και κάποιοι κάνουν περιουσίες από τις ευκαιρίες μεσολάβησης που προφέρονται σε μια δυσλειτουργική οικονομία».

Βεβαίως η Ελλάδα επ’ ουδενί μπορεί να συγκριθεί με τη Βενεζουέλα. Και σε ό,τι αφορά την κατάσταση της οικονομίας (60% πληθωρισμό!) ούτε στη λειτουργία της αγοράς (η «μαύρη» αγορά, λόγω των σφιχτών αγορανομικών ελέγχων, κυριαρχεί) ούτε σε επίπεδο θεσμών, αλλά ούτε στην παραγωγή πετρελαίου και των συνακόλουθων εξαγωγών. Μόνο που αποδεικνύεται ότι οι ιδεοληψίες είναι ισχυρότερες από τα πετρελαϊκά κοιτάσματα.

Ετσι, τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος Νίκολας Μαδούρο, πιεζόμενος από τις συνιστώσες της κυβέρνησής του, έκανε ανασχηματισμό επί τα χείρω. Εδιωξε τον υπουργό Οικονομικών Ραφαέλ Ραμίρεζ, που ήταν ένθερμος μεταρρυθμιστής, και στη θέση του έβαλε τον απόστρατο στρατηγό Αστρουμπάλ Τσάβες, υπουργό Ενέργειας και ξάδελφο του (ινδάλματος πολλών εγχώριων Αριστερών) πρώην προέδρου της χώρας Ούγκο Τσάβες.

Ο πρώην στρατηγός φαίνεται ότι έχει άμεσες λύσεις για όλα τα προβλήματα που δημιουργεί η επάρατος (ως νεοφιλελεύθερη) αγορά. Οπως αναφέρει ο Economist, «η κυβέρνηση της Βενεζουέλας σχεδιάζει να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις σε τρόφιμα και αγαθά με τη δακτυλοσκόπηση των πελατών στα καταστήματα, έτσι ώστε να τους εμποδίσει να αγοράζουν επιπλέον αγαθά και να τα πουλούν στη “μαύρη” αγορά».
Του Πάσχου  Μανδραβέλη από την Κ.