Το παράδειγμα της Γλασκώβης...

Αν περπατήσει κάποιος στους δρόμους της Γλασκώβης θα δει παντού τα σημάδια από τα περασμένα μεγαλεία της. Μέχρι τη δεκαετία του ’70 η πρωτεύουσα της Σκωτίας ήταν ένα από τα σημαντικότερα βιομηχανικά κέντρα του Ηνωμένου Βασίλειου. Αυτό αποτυπώνεται στα πολλά κτίρια της βικτωριανής εποχής, που τώρα έχουν άλλη χρήση. Εκεί που κάποτε αγκομαχούσαν οι μηχανές της βιομηχανικής επανάστασης, τώρα υπάρχουν μπαράκια, πολυχώροι πολιτισμού, γραφεία μικρών ή μεγαλύτερων εταιρειών κ.λπ. Ακόμη κι εκκλησίες, (που δεν έχουν πια εκκλησίασμα αφού ο πληθυσμός της πόλης μειώθηκε κατά 50%), έγιναν υπέροχα ρεστοράν, στα οποία με μια αλμυρούτσικη τιμή μπορείς να γευθείς παραδοσιακή κουζίνα της Σκωτίας.



Με την αποβιομηχάνιση κατά τη δεκαετία του ’80 η Γλασκώβη ξανάχτισε την εικόνα της και τη στρατηγική της. Το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε να αναδείξει όλα τα κτίρια που χτίστηκαν την εποχή της ακμής της και η περιοχή από βιομηχανικό κέντρο έγινε κέντρο υπηρεσιών. Σήμερα οι 12.000 επιχειρήσεις της δίνουν δουλειά σε 410.000 ανθρώπους και οι πολίτες της έχουν το τρίτο υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στη Βρετανία, μετά το Λονδίνο και το Εδιμβούργο.

Η Γλασκώβη έγινε χρηματοοικονομικό κέντρο, αλλά δημιούργησε κι ένα μεγάλο τομέα τουριστικών υπηρεσιών. Στο φυλλάδιο που εξέδωσε ο δήμος της Γλασκώβης για την τουριστική στρατηγική μέχρι το 2016 (!) ο τότε πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Steven Purcell υπολόγιζε ότι τα 3 εκατ. τουρίστες που θα περνούν από την πόλη κάθε χρόνο θα αφήνουν περί το 1,2 δισ. ευρώ ετησίως. Αυτό με τη σειρά του θα δημιουργήσει 9.000 επιπλέον θέσεις εργασίας στις υπηρεσίες τουρισμού· «γκαρσόνια της Ευρώπης», που θα λέγαμε κι εμείς. Οι παραπάνω εκτιμήσεις δεν είναι αστήρικτες ευχές. Η αρμόδια «δημοτική επιχείρηση Μάρκετινγκ» της Γλασκώβης έκλεισε (το 2012) 347 συνέδρια μέχρι το 2020 που θα φέρουν 140.000 νέους τουρίστες και εισόδημα 150 εκατομμύρια ευρώ μόνο από συνεδριακό τουρισμό. Ηδη το 1/5 των δωματίων στα ξενοδοχεία της πόλης είναι κλεισμένα μέχρι το 2020.

Το μεγάλο τουριστικό πλεονέκτημα της Γλασκώβης δεν είναι η πόλη, παρά το γεγονός ότι χαίρεσαι να περπατάς, να ψωνίζεις· ακόμη και τις Κυριακές. Είναι ότι έγινε κέντρο τουρισμού για τα αποκαλούμενα «Χάιλαντς». Γι’ αυτό δραστηριοποιούνται στην πόλη εκατοντάδες μικρές επιχειρήσεις και πουλούν εξειδικευμένα προγράμματα εκδρομών μιας, δύο, πέντε ημερών στα βουνά της Σκωτίας. Νοικιάζουν αυτοκίνητα, μικρά και μεγάλα· μικρά βαν με ή χωρίς οδηγό, με ή χωρίς ξεναγό κ.λπ. Οι επιλογές είναι άπειρες, διότι δόθηκε η ευκαιρία στον ιδιωτικό τομέα να τις φτιάξει.

Υπάρχουν προγράμματα επίσκεψης στα ναυπηγεία της περιοχής αναδεικνύοντας το βιομηχανικό παρελθόν της πόλης, επισκέψεις σε αποστακτήρια ουίσκι κ.λπ. Ακόμη και τα νεκροταφεία της περιοχής θεωρούνται μέρος της κληρονομιάς τους και οι τουρίστες ενθαρρύνονται να τα επισκεφθούν.

Η μεγάλη κρίση της Γλασκώβης τη δεκαετία του ’80 έγινε ευκαιρία για την πόλη. Οχι μόνο διότι υπήρξαν δήμαρχοι που είδαν μακριά, αλλά γιατί τους επετράπη από την κεντρική διοίκηση να σχεδιάσουν αλλιώς. Οπως και το άνοιγμα όλων των επαγγελμάτων εκείνη την εποχή επέτρεψε σε πολλούς νέους να φτιάξουν καινούρια προϊόντα και πακέτα υπηρεσιών εκεί που δεν υπήρχαν.
Του Πάσχου Μανδραβέλη από την Κ