Στα ράφια των σούπερ μάρκετ «γάλα ημέρας» και φάρμακα χωρίς αντενδείξεις...

«Γάλα ημέρας» ως νέα ειδική κατηγορία και διάθεση στα σούπερ μάρκετ μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΥΣΥΦΑ), τα οποία δεν έχουν αντενδείξεις, είναι τα δύο σενάρια που σύμφωνα με πληροφορίες έχουν τεθεί επί τάπητος τις τελευταίες ημέρες. Πρόκειται για προτάσεις που εκτιμάται ότι αφενός έχουν μεταρρυθμιστικό χαρακτήρα και αφετέρου θα αμβλύνουν τις διαφωνίες εντός και εκτός κυβέρνησης.

Σε ό,τι αφορά το γάλα, η πρόταση που φέρεται να βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση είναι η ακόλουθη:



-  Καθιέρωση ειδικής κατηγορίας παστεριωμένου γάλακτος το οποίο θα συλλέγεται και θα συσκευάζεται εντός 24 ωρών με διάρκεια ζωής συνολικά δύο ημερών. Το γάλα αυτό εκτιμάται ότι θα ωφελήσει τις μικρές συνεταιριστικές γαλακτοβιομηχανίες, οι οποίες θα μπορούν να πωλούν στις τοπικές κοινωνίες με συγκριτικό πλεονέκτημα. Στην κατηγορία αυτή, πάντως, δεν αποκλείεται να δραστηριοποιηθούν και μεγαλύτερες γαλακτοβιομηχανίες, λανσάροντας το προϊόν αυτό ως υψηλής προστιθέμενης αξίας.

- Κατάργηση της διάρκειας ζωής των πέντε ημερών για το παστεριωμένο γάλα και απαλοιφή του χαρακτηρισμού «φρέσκο». Οι εγχώριες γαλακτοβιομηχανίες θα αυτοδεσμεύονται για τη διάρκεια ζωής του παραγόμενου προϊόντος γάλακτος, με βάση τη χρησιμοποιούμενη σε κάθε μονάδα τεχνολογία και μέθοδο παστερίωσης. Η Ελλάδα θα εναρμονισθεί με την πρακτική των ευρωπαϊκών χωρών και οι καταναλωτές θα έχουν πολλές επιλογές για την αγορά παστεριωμένου γάλακτος όχι μόνο πέντε, αλλά και επτά και οκτώ και εννέα ημερών. Η αλλαγή αυτή θα μειώσει το κόστος των επιστροφών για την εγχώρια γαλακτοβιομηχανία, ενώ από την άλλη θα επιτρέψει τις εισαγωγές γάλακτος, οδηγώντας σε μείωση των τιμών. Σήμερα στην ελληνική αγορά υπάρχουν 17 προϊόντα με διάρκεια ζωής τις 5 ημέρες, κανένα προϊόν με διάρκεια ζωής από 6 έως 15 ημέρες, έξι προϊόντα από 15-40 ημέρες και 17 προϊόντα με διάρκεια από 40 ημέρες και άνω.

- Απονομή του ελληνικού σήματος στις ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες που χρησιμοποιούν ελληνικό γάλα ως πρώτη ύλη και πληρούν μια σειρά επιπλέον προδιαγραφών. Η σχετική διαδικασία βρίσκεται στην τελική ευθεία.

Εναλλακτικά σενάρια εξετάζονται και για τα ΜΥΣΥΦΑ, τα οποία αναμένεται να συζητηθούν σε συνάντηση που θα έχουν πιθανότατα μέσα στο Σαββατοκύριακο οι υπουργοί Ανάπτυξης και Υγείας. Αλλωστε και ο ΟΟΣΑ στη σχετική έκθεσή του έχει προτείνει διάφορα μοντέλα απελευθέρωσης, ενώ υπάρχει σχετική εμπειρία από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση που βρίσκεται υπό συζήτηση προβλέπει τη διάθεση από τα σούπερ μάρκετ ενός μικρού μέρους των ΜΥΣΥΦΑ, αυτών που δεν έχουν αντενδείξεις ή που αυτές είναι πολύ λίγες. Βεβαίως, για να εφαρμοσθεί η πρόταση αυτή, θα πρέπει να προηγηθεί κατηγοριοποίηση των ΜΥΣΥΦΑ με βάση τον βαθμό επικινδυνότητάς τους. Για παράδειγμα, στη Βρετανία και την Ιρλανδία, τα ΜΥΣΥΦΑ διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: αυτά που διατίθενται μόνο υπό την παρουσία φαρμακοποιού και αυτά που διατίθενται ελεύθερα.

Σύμφωνα με άλλη πρόταση που έχει επεξεργασθεί το κυβερνητικό επιτελείο, θα προχωρήσει μόνο η απελευθέρωση της τιμολόγησης των ΜΥΣΥΦΑ και όχι της διάθεσης. Μάλιστα, η πρόταση αυτή προβλέπει πλαφόν αύξησης των τιμών έως 10% ή εναλλακτικά να μην ξεπεράσουν τα σημερινά επίπεδα. Ωστόσο, η θέσπιση πλαφόν έχει αποδειχθεί ότι όπου εφαρμόστηκε οδήγησε σε αύξηση των τιμών, καθώς η αγορά τις διαμόρφωσε στα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον παράγοντα ζήτηση.

Διατροφική αξία

«Το γάλα, είτε είναι 5 ημερών είτε είναι 10 ημερών, δεν έχει καμία διαφορά ως προς τη διατροφική αξία». Αυτό επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο κ. Γιάννης Ζαμπετάκης, επίκουρος καθηγητής Χημείας Τροφίμων στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τονίζοντας ότι το σύστημα των πέντε ημερών που καθιερώθηκε στην Ελλάδα είναι για να προστατεύει μια κλειστή αγορά.

Ανάμεσα σε παστεριωμένο γάλα και σε ένα υψηλής παστερίωσης, επίσης δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές ως προς τη διατροφική αξία. Οπως μας εξηγεί, οι διαφορές εντοπίζονται στη γεύση, στο χρώμα, αλλά είναι αμελητέες ως προς τη διατροφική αξία. Επιπλέον, το υψηλής παστερίωσης δεν μουχλιάζει. «Είναι θέμα του καταναλωτή εάν θα αγοράσει ένα γάλα με πιο έντονη γεύση, όπως είναι το παστεριωμένο», τονίζει ο κ. Ζαμπετάκης.

Ενας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους πίνουμε το γάλα είναι το ασβέστιο. Σύμφωνα με τον κ. Ζαμπετάκη, το ασβέστιο απορροφάται το ίδιο από τον οργανισμό είτε καταναλώνουμε γάλα πέντε ημερών είτε δέκα ημερών είτε υψηλής παστερίωσης.

Σημειώνεται ότι ο χαρακτηρισμός «φρέσκο» δεν αναγνωρίζεται από την κοινοτική νομοθεσία ως ισχυρισμός υγείας ή διατροφής.