Διαχρονικές αλήθειες για μη εθελοτυφλούντες ...

Οπαρ' ολίγον υπουργός Οικονομικών κ. Βασίλης Ράπανος είναι από τους ελάχιστους που σε ανύποπτο χρόνο (το 1997), όταν το όνειρο των Νεοελλήνων ήταν να διορισθούν στο Δημόσιο, για να εξασφαλίσουν μισθό, μονιμότητα και χαλαρή εργασία, επεσήμαινε, όπως και ο συντάκτης της στήλης αυτής, μεταξύ άλλων τα εξής (αντιγράφω από την «Οικονομική Επιθεώρηση», Αύγουστος 2012):

• Δεν είναι δυνατόν να γίνομε μέλη της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης με τη σημερινή δημόσια διοίκηση, το σημερινό φορολογικό καθεστώς και τη σημερινή νοοτροπία.

• Το να στηρίζεται η δημοσιονομική πολιτική μόνο στα έσοδα είναι λάθος. Πρέπει να στηρίζεται στον εξορθολογισμό και στην περικοπή των δαπανών.

• Η φοροδιαφυγή είναι μια γάγγραινα στην ελληνική οικονομία και ο μόνος τρόπος περιορισμού της είναι να αλλάξει σημαντικά η δομή του υπουργείου Οικονομικών. Η ελεύθερη αγορά μπορεί να λειτουργεί αποτελεσματικά, αλλά όχι ανεξέλεγκτα.

• Θα πρέπει να δημιουργήσουμε, επιτέλους, ένα σύστημα αξιολόγησης των δαπανών. Θα αναφέρω ένα απλό παράδειγμα από τη Βρετανία: Βάζουν κάθε χρόνο στόχους τα νοσοκομεία και λένε: «Πόσες εγχειρήσεις έγιναν, πόσες ημέρες έμεινε μέσα ο ασθενής, πόσο προσωπικό απασχολείται - ιατρικό, παραϊατρικό, βοηθητικό -, πόσα έκτακτα περιστατικά είχες και πώς τα αντιμετώπισες;». Ετσι, στο τέλος της χρονιάς, ο πολίτης γνωρίζει τα νοσοκομεία, που χρηματοδοτούνται από τους φόρους που πληρώνει, τι έργο παράγουν. Στην Ελλάδα δεν το έχουμε εξετάσει ποτέ. Οταν μια μικρή επιχείρηση υποχρεούται να υποβάλει τον ισολογισμό της, δεν θα πρέπει να υποβάλλουν ισολογισμό και τα νοσοκομεία και οι δήμοι και οι οργανισμοί συγκοινωνιών; Αυτή πρέπει να είναι η προσπάθειά μας. Ο,τι άλλο πούμε είναι πρόωρο. Καλό είναι να μελετήσουμε συστηματικά το πρόβλημα και να δούμε πώς θα προχωρήσουμε στην αξιολόγηση των δαπανών μας, γιατί έσοδα και δαπάνες είναι τα βασικά, τα μοναδικά ίσως εργαλεία που έχουμε πλέον στην ευρωζώνη για να βοηθήσουμε την οικονομία να έχει χαμηλό πληθωρισμό και γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης. Εχοντας μόνο τη δημοσιονομική πολιτική ως εργαλείο, αν θέλεις να έχεις σε έναν χώρο έντονο ανταγωνισμό - όπως είναι αυτός της ευρωζώνης - και γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης, πρέπει να είσαι ανταγωνιστικός. Και αυτό τι σημαίνει; Οτι πρέπει να έχεις χαμηλότερο κόστος από τους υπολοίπους. Επομένως, αυτό που ενδιαφέρει την οικονομία είναι να είναι χαμηλό το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Τι σημαίνει αυτό; Αν μια οικονομία έχει μεγάλη παραγωγικότητα, μπορείς να δώσεις και μεγαλύτερους μισθούς. Αρα, αν αυξηθεί η παραγωγικότητα της εργασίας, είναι λογικό να αυξάνεται και ο μισθός, το ωρομίσθιο, χωρίς να έχεις πληθωριστικές πιέσεις.

• Η πραγματική μεταρρύθμιση και η μεγάλη διαρθρωτική αλλαγή στον δημοσιονομικό τομέα είναι η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας τόσο των δαπανών όσο και των εσόδων. Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, το μόνο κριτήριο που επικρατεί στον πολιτικό μας κόσμο είναι «όσο περισσότερο, τόσο το καλύτερο». Ποτέ δεν εξετάζουμε αν οι πόροι δαπανώνται σωστά και αποτελεσματικά και εν τέλει αν αποδίδουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι έλεγχοι τόσο από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών όσο και από το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι κυρίως προληπτικού χαρακτήρα και αφορούν αποκλειστικά και μόνο τη νομιμότητα. Με το σημερινό σύστημα, εκείνο που συμβαίνει είναι να ασχολείται ολόκληρη υπηρεσία του Γενικού Λογιστηρίου και το Ελεγκτικό Συνέδριο με τον προληπτικό και κυρίως νομικό έλεγχο του 14% περίπου του προϋπολογισμού. Για τις υπόλοιπες δαπάνες, δεν υπάρχει ούτε προληπτικός αλλά ούτε και ουσιαστικός έλεγχος.

Αυτά εγκαίρως αλλά ματαίως επεσήμαινε και ο κ. Ράπανος. Για τους κακόβουλους διευκρινίζω ότι υπήρξε πραγματικός αντιστασιακός, δεν ανήκει στη Δεξιά, ούτε μπορεί να στιγματισθεί ως νεοφιλελεύθερος, όπως το συνήθιζαν οι θιγόμενοι στα προσωπικά συμφέροντά τους παριστάνοντας τους προστάτες του λαού.

Του ΜΕΓΑΛΟΥ Γ. Μαρίνου από το Βήμα ( 11/08/2013)