Ο «πολλαπλασιαστής» ενός αθέλητου λάθους...

Πώς συνδέονται μεταξύ τους οι μειώσεις στο κρατικό έλλειμμα και το ΑΕΠ; Νέες μετρήσεις δείχνουν ότι η σχέση μεταξύ τους δεν είναι πλέον εκείνη που είχε παρατηρηθεί στα τριάντα χρόνια μέχρι την κρίση του 2008. Τη διαπίστωση έκαναν οι μελετητές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση του οργανισμού. 

Η συζήτηση που ήδη προκαλεί είναι προφανώς εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Αν αλλάξουν οι προβλέψεις, θα ήταν λογικό να αλλάξουν και τα μέτρα. Ή, έστω, η δοσολογία τους ή, τέλος πάντων, το χρονοδιάγραμμα.

Το σημείωμα με τους αρχικούς υπολογισμούς υπογράφεται από τον οικονομολόγο του Ταμείου, καθηγητή Ολιβιέ Μπλανσάρ. Γεγονός που υποδηλώνει τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει ο διεθνής οργανισμός τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στη διατύπωση της κατάλληλης πολιτικής για την προσαρμογή των οικονομιών και, τελικά, την έξοδό τους από τη Μεγάλη Κρίση.
Η συζήτηση αυτή μας ενδιαφέρει. Προφανώς όχι για το θεωρητικό της περιεχόμενο. Αλλά για τις πρακτικές συνέπειες που αναμένεται να έχει σε ό,τι αφορά τη διατύπωση της νέας φάσης του προγράμματος. Τι χαρακτηριστικά θα έχει η επιμήκυνση της περιόδου προσαρμογής της Ελλάδας. Πώς πρέπει να διατυπωθούν οι στόχοι και ποια θα είναι τα μέτρα του Τρίτου Μνημονίου;

Είναι σίγουρο ότι οι επισημάνσεις του Ταμείου θα βοηθήσουν το ελληνικό αίτημα και θα διευκολύνουν την παροχή της πρόσθετης χρηματοδότησης, η οποία, υποχρεωτικώς, θα προκύψει από αυτήν την αναθεώρηση. Με την προϋπόθεση ότι το Ταμείο δεν θα αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα. Η σύγκρουση της Ουάσιγκτον με το Βερολίνο είναι ήδη μεγάλη. Οχι όμως αγεφύρωτη.

Οι εμπειρογνώμονες λένε τώρα πως η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κατά 1 μονάδα του ΑΕΠ δεν μειώνει κατά μισή μονάδα το ΑΕΠ, όπως ήταν ο «πολλαπλασιαστής» στα τριάντα προηγούμενα χρόνια.

Η αριθμητική παρατήρηση έγινε σε 28 οικονομίες. Οσες ανήκουν στην ομάδα των μεγάλων οικονομιών του G20 και στα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η διαφορά μεταξύ των αρχικών προβλέψεων και των πραγματικών εξελίξεων δείχνει ότι για μία εκατοστιαία μονάδα περιορισμού κρατικών ελλειμμάτων επέρχεται μείωση του ΑΕΠ μεταξύ 0,4% και 1,2%.

Φαίνεται πως το νέο ελληνικό μακροοικονομικό σενάριο θα χτιστεί με την παραδοχή ότι ο «πολλαπλασιαστής» είναι ίσος με τη μονάδα. Δηλαδή, όσα δισ. ευρώ κόβουμε από το κρατικό έλλειμμα, τόσα δισ. μας λείπουν από το τρέχον εθνικό εισόδημα. Αν η υπόθεση αυτή αποδειχθεί σωστή, το σημείο επανεκκίνησης της οικονομίας μπορεί να είναι ένα ΑΕΠ λίγο πάνω από 180 δισ. ευρώ. Ηταν 233 δισ. το 2008!

Του Μπαμπη Παπαδημητριου από την Καθημερινή.