Συνέντευξη Ντόρας στην R.N ...

• Υπηρετήσατε χρόνια τον δικομματισμό. Oι δημοσκοπήσεις αλλά και το γενικό κλίμα δείχνουν ότι φθίνει. Θεωρείτε καλή ή επικίνδυνη όπως λένε κάποιοι αυτή την εξέλιξη;

Ο δικομματισμός, όπως τον ξέραμε τα τελευταία τριάντα χρόνια,  δεν υπάρχει πια. Το καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις που φέρνουν τα δύο,  πάλαι ποτέ, κόμματα εξουσίας να συγκεντρώνουν αθροιστικά δυνάμεις που κινούνται κάτω από το 40%. Τα παλιά κόμματα έχουν σταματήσει να είναι σημείο αναφοράς για τους πολίτες, ενώ η πτώση τους δεν συνοδεύεται από μια ορατή και συγκροτημένη εναλλακτική λύση σε επίπεδο κοινωνίας. Το βέβαιο είναι ότι ζούμε την μετάβαση από την σφαίρα της μονοκομματικής κυριαρχίας στην σφαίρα των συνεργασιών και των συγκλήσεων. Σ΄ αυτή την φάση  μπορεί η συνεργασία να επιβλήθηκε υπό το βάρος του αδιεξόδου των πολιτικών αρχηγών που την αποφάσισαν, πιστεύω όμως ότι από εδώ και στο εξής θα προκύψει ως θετική επιλογή των πολιτών μέσα από πρωτοβουλίες που θα σηματοδοτήσουν και μια αλλαγή πολιτικής κουλτούρας στην Ελλάδα.    

• Υπάρχει βέβαια και η θεωρία που λέει ότι τελικά οι πολίτες σε περιόδους κρίσεις αναζητούν ηγέτες και ηγεμονεύουσες δυνάμεις...

Εκτιμώ ότι οι ηγέτες του μέλλοντος δεν θα αναδεικνύονται από την ικανότητα τους να ηγεμονεύσουν, αλλά από την ικανότητα τους να πετύχουν σύνθεση και συγκλίσεις που θα εμπνεύσουν εμπιστοσύνη. Το μεγάλο πρόβλημα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη είναι το έλλειμμα εμπιστοσύνης που υπάρχει στην οικονομική δραστηριότητα αλλά και στην κοινωνία. Την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια που απειλούν όσα χτίσαμε μέχρι σήμερα δεν θα την αντιμετωπίσουν ηγεμονικές λογικές και ηγεμονεύουσες δυνάμεις. Θα την αντιμετωπίσουν δυνάμεις  που μπορούν υπηρετήσουν ένα συγκροτημένο πολιτικό σχέδιο με μακροχρόνιο ορίζοντα, που θα μπορούν να συγκροτούν μια ευρύτατη κοινοβουλευτική στήριξη, θα έχουν μεγάλη τεχνοκρατική και διαχειριστική ικανότητα. 

• Στην περίπτωση μη αυτοδυναμίας κάποιου από τα δύο μεγάλα κόμματα θεωρείται ότι υπάρχουν περιθώρια συνεργασιών και συγκυβερνήσεων; Και μιλάω για ουσιαστικές-πραγματικές συνεργασίες κι όχι συγκυριακές που θα οδηγήσουν την χώρα και πάλι σε εκλογές.

Ναι πιστεύω ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις τόσο στην κοινωνία όσο και στον πολιτικό κόσμο για να οικοδομηθούν κυβερνήσεις συνεργασίας από επιλογή και όχι από ανάγκες αδιεξόδου. Δεν πιστεύω ότι αυτή η αντίληψη που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα θα κυριαρχήσει από την μια μέρα στην άλλη. Θα έχουμε μια πορεία μετάβασης που δεν θα είναι εύκολη, θα έχει πισωγυρίσματα, αλλά η δυναμική των πραγμάτων οδηγεί σε μια νέα πολιτική πραγματικότητα. Αυτό σημαίνει μεγάλες ανατροπές, βαθιές διεργασίες πολιτικές και κοινωνικές, που θα αγγίξουν και τους ίδιους τους θεσμούς και τους μηχανισμούς  του πολιτεύματος, όπως π.χ. το ρόλο του βουλευτή, το εκλογικό σύστημα, την ισορροπία των εξουσιών.  Αισθάνομαι όμως ότι η θεωρία του μαντριού καταρρέει,  μαζί με το πελατειακό και κρατικοδίαιτο σύστημα.

• Θα μπαίνατε ποιό εύκολα σε ένα κεντροδεξιό ή σε ένα κεντροαριστερό σχήμα?

Θα στήριζα μια κυβέρνηση  που είναι   αποφασισμένη στην πιο δύσκολη εποχή για την Ελλάδα, να προτάξει το καθήκον της για τον τόπο και όχι την κομματική επιβίωση. Μια κυβέρνηση που θα έχει ως «κόκκινη γραμμή» την διασφάλιση της στρατηγικής κατάκτησης του ελληνικού λαού που είναι η συμμετοχή  της Ελλάδας στον πυρήνα της Ενωμένης Ευρώπης και της Ευρωζώνης. Και θα  έχει τη βούληση να κάνει πράξη τις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις στις οποίες όλοι συμφωνούμε στα λόγια, αλλά δεν τολμούμε να προωθήσουμε γιατί ακόμη και σήμερα, στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, λειτουργούμε με κριτήριο το πολιτικό κόστος.

• Το πιθανότερο πάντως σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις είναι να είναι η ΝΔ πρώτο κόμμα. Θα στηρίζατε μια κυβέρνηση Σαμαρά?

Η κυβερνητική συνεργασία για τη Δημοκρατική Συμμαχία θα στηρίζεται σε προγραμματική συμφωνία.  Αν ο κ. Σαμαράς την αλλαγή πλεύσης, που πραγματοποιεί τις τελευταίες εβδομάδες, προς πιο φιλοευρωπαϊκές θέσεις και πιο ρεαλιστικές επιλογές, αν αποφασίσει να λέει καθαρά στο λαό την πλήρη αλήθεια και την καταστήσει κεντρική γραμμή του κόμματος του, μπορεί να δημιουργηθούν συνθήκες συνεργασίας.

• Παρακολουθείτε βεβαίως τις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ .Με την πτώση της ηγεμονίας των Παπανδρέου ο χώρος κινδυνεύει με πολυδιάσπαση; Κι αν ναι αυτό δεν θα συμπαρασύρει και τα άλλα μικρά ή μεγάλα κόμματα;

Το ΠΑΣΟΚ όπως και η ΝΔ βρίσκονται αντιμέτωπα με μια βαθιά κρίση ταυτότητας και προσανατολισμού. Πλέον το αρχηγικό φόβητρο δεν λειτουργεί και η συνεκτική ύλη που δημιουργούσε το πελατειακό σύστημα δεν υπάρχει. Πιστεύω ότι θα υπάρξουν ανατροπές στην πολιτική ζωή, που θα επηρεάσουν όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς. Το εύρος και τον χρόνο εκδήλωσης αυτών δεν μπορώ να τον εκτιμήσω, σε μεγάλο βαθμό όμως θα καθοριστεί και από την πορεία και την έκβαση της κρίσης. 

• Εκλογές τώρα ή όταν εξομαλυνθεί η κατάσταση;

Εκλογές όταν θα έχουν κλείσει τα μεγάλα θέματα που επηρεάζουν τη θέση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δηλαδή όταν θα έχει  δρομολογηθεί η  υλοποίηση όλων των δεσμεύσεων που προκύπτουν από την δανειακή σύμβαση που προβλέπει η απόφαση της 27^ης Οκτωβρίου. Χωρίς εμμονικούς χρονικούς περιορισμούς και προσωπικούς υπολογισμούς.

• Η Ευρώπη της αλληλεγγύης μετατρέπεται σε «Ευρώπη της Γερμανίας»;

Δεν μπορεί να πάμε σε μια “Ευρώπη της Γερμανίας”. Διέξοδος για την Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη εμβάθυνση, η οποία φαίνεται ότι με κάποιο τρόπο αρχίζει να δρομολογείται τουλάχιστον στο επίπεδο των 23 κρατών. Είχα όμως, την ευκαιρία, με αφορμή την προχθεσινή Σύνοδο Κορυφής, να τονίσω στους Ευρωπαίους φιλελεύθερους στις Βρυξέλλες ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να προχωρήσει στην εμβάθυνση μόνο με τη λογική της πειθαρχίας χωρίς να υπάρχει περισσότερη αλληλεγγύη. Γι’ αυτό και έθεσα το θέμα της άμυνας και ασφάλειας, λέγοντας ότι, παράλληλα με την οικονομική ενοποίηση, πρέπει και τα εξωτερικά ευρωπαϊκά σύνορα να τα εγγυάται και να τα προασπίζει αποφασιστικά ολόκληρη η Ένωση. Γιατί χώρες όπως η Ελλάδα, που αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα στη φύλαξη των συνόρων τους, ιδίως με την έξαρση της λαθρομετανάστευσης, δαπανούν το διπλάσιο ποσοστό για  αμυντικές δαπάνες από το μέσο όρο της Ευρώπης μέσα σε μια δεκαετία.    Η λύση είναι περισσότερη Ευρώπη σε όλους τους τομείς. Για να εξασφαλίσουμε περισσότερη Ευρώπη, η λογική πρέπει  να είναι  πιο κοινοτική και λιγότερο διακυβερνητική. Το μήνυμα προς τους λαούς της Ευρώπης δεν μπορεί να είναι μόνο λιτότητα, πρέπει να είναι και ασφάλεια, αλληλεγγύη και σταθερότητα.